Bốn năm học tập tại Đại học, có lẽ với mình, năm nhất là quãng thời gian khốc liệt và khó khăn nhất. Nhiều lúc nghĩ lại, không hiểu tại sao mình lại có thể vượt qua được các môn như Giải tích III, Đại số, rồi Thí nghiệm Vật lý, Lập trình C, KTS, VHDL,…, bao lần tưởng chừng như muốn bỏ cuộc, buông xuôi tất cả…
Bài viết mang tính quan điểm cá nhân và tổng hợp thêm từ một số nguồn hy vọng sẽ giúp ích được cho các bạn sinh viên, đặc biệt là các bạn sinh viên năm nhất, để mỗi bạn sẽ có cho mình hành trình trải nghiệm Đại học thật tuyệt vời!
1. TỰ HỌC, TỰ HỌC & TỰ HỌC
ĐẠI HỌC = TỰ HỌC.
Có lẽ đây không chỉ là một câu nói vui đơn thuần. Ở môi trường đại học, những kiến thức được dạy trên lớp chỉ là một phần rất nhỏ so với bể kiến thức cần trang bị của môn học đó.Khác với cấp 3, đại học không phải nơi mà các thầy cô cầm tay chỉ việc, hướng dẫn từng chút một. Khối lượng kiến thức ở các môn tại đại học là khổng lồ. Có những môn giáo trình dày cộp cả vài trăm đến hàng ngàn trang. Mỗi buổi 3 tiết ở trường phải học xong cả một đến hai chương, giảng viên viết kín 12 mặt bảng hoặc trình chiếu đến cả vài chục slide…Bạn làm gì để theo kịp tốc độ đó?
Chỉ có thể là tự học. Bạn là người thầy giáo tốt nhất cho chính mình, và sách (cùng với Internet, Google…) là phương tiện để người thầy đó truyền đạt kiến thức cho bạn.
Với mỗi môn học, hãy tự mình đọc, nghiền ngẫm giáo trình và một vài tài liệu liên quan. Từ đó viết ra Mindmap hoặc đề cương cho môn học ấy. Lên kế hoạch để học và thực hành nhiều nhất có thể.
“Nước đến chân mới nhảy, bạn sẽ nhảy vào vũng nước. Muốn nhảy thật xa, bạn phải lấy đà từ trước! “Bên cạnh đó, hãy áp dụng các phương pháp như Pomodoro – 25’ tập trung xen kẽ với nghỉ ngơi trong quá trình học tập, cho não nghỉ, ngủ đủ giấc và thư giãn để tăng hiệu quả.
Hãy tìm hiểu tất cả các công cụ và tài liệu mà nhà trường hỗ trợ sẵn. Có thể là thư viện sách, thư viện trực tuyến hay các công cụ tìm tìm kiếm tài liệu nghiên cứu khoa học. Ngoài ra, bạn cũng nên chủ động tìm kiếm các anh chị khóa trên hoặc thầy cô để hỏi thêm thông tin cần thiết.
Và hãy luôn nhớ rằng, không chỉ ở đại học, mà ở bất cứ đâu, bất cứ khi nào, kỹ năng TỰ HỌC sẽ luôn là một trong những kỹ năng quan trọng nhất, quyết định đến thành công của bạn.
2. HÃY HỌC THEO NHÓM
Học nhóm (group-study) được đề cập rất nhiều ngay từ thời chúng ta còn học phổ thông. Nhưng vào thời điểm đó, học nhóm hay không học nhóm, điều đó không mấy khác biệt. Có khác biệt chăng là ta có nhiều cơ hội để chơi đùa với bạn bè hơn (?) Nhưng ở môi trường đại học, đây là yếu tố vô cùng quan trọng.
Nếu muốn đi thật nhanh thì đi một mình. Nếu muốn đi thật xa hãy đi cùng nhau
Tỷ phú Warren Buffett
Học nhóm chính là cách để giảm việc nhàm chán của tự học, giúp chúng ta rút ngắn thời gian trước những vấn đề khó. Chưa kể rằng, việc học nhóm và giảng dạy, giải thích lại các kiến thức cho người khác còn giúp chúng ta ghi nhớ kiến thức ấy gấp nhiều lần so với tự đọc và nghiên cứu một mình.Trước hết về thi cử và điểm số, hỗ trợ nhau học tập sẽ đem lại những lợi ích lớn lao cho mỗi thành viên. Đây là cách thức hiệu quả nhất để bạn có được điểm số cao trong học tập. Có một số người rất thông minh (theo đánh giá của bản thân họ và của những xung quanh), nhưng thi cử lại rất lận đận. Có một số người rất chăm chỉ, nhưng điểm số cũng không được như ý. Bởi vì họ chưa biết cách học và thi cho thật tốt. Bí quyết đơn giản nhất để có được điểm cao trong các kỳ thi là phải “luyện” thật nhiều.Luyện gì ư? Hãy luyện các đề thi. Bạn có thể tìm thấy đề thi các năm trước ở các tiệm photo trong trường. Xem qua chúng và giải các bài trong đó, với phương châm: nhiều hơn, nhanh hơn và chính xác hơn.
Hình thức học thi tốt nhất là mỗi người tự giải đề thi ở nhà rồi gặp nhau ở một số buổi. Trong những buổi này, ngoài việc trao đổi kết quả, các thành viên còn chỉ bảo cho nhau những kỹ thuật đặc biệt giúp tăng tốc, hoặc giảm thiểu sai sót khi làm bài.Với những môn liên quan nhiều đến thực hành – đặc biệt là lập trình, việc luyện tập coding thật nhiều, viết code sao cho người khác dễ hiểu, hoặc thực hiện Unit test cho bạn mình cũng sẽ giúp kỹ năng của bạn tốt lên rất nhiều.Một lợi ích không thể không nhắc đến của việc cùng học và luyện thi cùng nhau là nó sẽ thúc đẩy các thành viên chăm chỉ hơn. Sự ganh đua, hợp tác sẽ giúp mọi người cảm thấy việc giải một số lượng lớn các bài tập trong một thời gian ngắn đỡ nhàm chán hơn so với khi làm một mình.
Một nhóm học tập hoạt động hiệu quả sẽ giúp các thành viên biết làm đúng việc vào đúng thời điểm. Chẳng hạn, câu hỏi “Nên học ngôn ngữ lập trình nào?” là thắc mắc thường thấy nhất của sinh viên năm một, năm hai. Nếu chỉ có một mình, bạn có thể sẽ loay hoay mãi với câu hỏi này, hoặc sự lựa chọn của bạn là không chính xác, hoặc bạn đã học được đúng ngôn ngữ cần thiết những chưa đạt được đến độ sâu kiến thức. Giáo viên hay những sinh viên khoá trên cũng có thể giúp đỡ, nhưng sẽ không hiệu quả bằng bạn bè cùng giúp đỡ lẫn nhau. Bởi vì người hiểu khả năng của bạn nhất chính là bản thân bạn, người thứ hai là người thường xuyên làm việc với bạn. Người giỏi mấy nhưng không hiểu về bạn thì khó có thể đưa ra một lời khuyên phù hợp được. Cùng nhau học, cùng nhau nghiên cứu về các công nghệ, hay ngôn ngữ lập trình, framework mới sẽ giúp mỗi người hiểu và giải quyết các khó khăn dễ dàng hơn.Tuy nhiên hãy cần phải nhớ rằng, học nhóm sẽ chỉ hiệu quả khi mà mỗi thành viên của nhóm có chung mục tiêu và phải thật kiên trì hướng tới mục tiêu chung đó.
Hãy “chọn bạn mà chơi” rồi cùng với bạn của mình đặt nhưng mục tiêu chung và cùng thực hiện nó. Bạn sẽ thấy mọi việc thú vị và dễ dàng hơn nhiều. Bên cạnh đó, một nhóm bạn học tốt cũng sẽ rất có thể giúp đỡ nhau trong công việc sau này hoặc cùng nhau phát triển các ý tưởng thành các startup thành công!
3. HỌC TIẾNG ANH
Thế giới ngày nay, mỗi người cần phải biết ba ngôn ngữ: tiếng mẹ đẻ; tiếng Anh để hội nhập quốc tế và ngôn ngữ máy lập trình coding để giao tiếp người với máy.
Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng
Tiếng Anh chắc chắn sẽ là điều đầu tiên mà bất cứ bạn trẻ nào cũng cần quan tâm khi trở thành sinh viên đại học.
Tiếng Anh là ngôn ngữ được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Cũng bởi lẽ đó, rất nhiều tài liệu học tập hay của các tổ chức giáo dục, các trường đại học lớn đều được viết bằng Tiếng Anh. Quá nửa số lượng trang web trên Internet cũng được viết bằng Tiếng Anh, chẳng hạn như các trang báo, các công cụ, các dịch vụ toàn cầu trên mạng. Chỉ cần biết tiếng Anh là bạn đã có thể tiếp cận với nguồn thông tin vô tận này rồi. Đây là một trong những lợi ích lớn nhất cho thấy việc học Tiếng Anh quan trọng như thế nào.
Bạn sẽ luôn có ưu thế khi sử dụng thành thạo ngôn ngữ này. Khi bạn học tốt tiếng Anh bạn có thể:
Tra cứu các văn bản, tài liệu học thuật của nước ngoài một cách dễ dàng. Nên nhớ với các kiến thức ở Đại học, việc tự học và tra cứu thêm các tài liệu chuyên ngành là điều vô cùng cần thiết để mở rộng kiến thức cho bản thân. Việc tra cứu và đọc hiểu được các tài liệu Tiếng Anh cũng là một lợi thế để sau này đi làm, bạn phải đọc các tài liệu kỹ thuật (Datasheets) của một thiết bị hay hướng dẫn sử dụng một phần mềm chuyên môn nào đó.
Tiết kiện thời gian: Đối với các bạn đã có kết quả tiếng anh tốt thì sẽ được miễn học phần tiếng Anh trên trường, đồng nghĩa với đó là sẽ có thêm nhiều thời gian dành cho các môn chuyên ngành. Chưa kể đối với nhiều trường, khi bạn sở hữu chứng chỉ IELTS 5.5+ hoặc TOEIC IIG > 450+ thì được quy đổi điểm sang thang điểm 10 cho các học phần ngoại ngữ bắt buộc, điều này sẽ góp phần cải thiện GPA một cách đáng kể.
Tham gia các khóa học online của các trường đại học lớn trên thế giới thông qua các nền tảng như: Coursera, Udemy, EdX, udacity, khanacademy… mình đã có một bài viết tổng hợp các khoá học online có chứng chỉ các bạn có thể xem tại lại tại đây. Những nền tảng này có đến hàng ngàn khóa học đủ các lĩnh vực, nó không chỉ giúp bạn có thể đào sâu các kiến thức liên quan đến các môn học ơ trên trường mà có rất nhiều các khóa học cấp chứng chỉ, đây sẽ là điều hỗ trợ rất lớn cho bạn trong quá trình tìm kiếm việc làm hoặc apply các học bổng sau này.
Kiếm được các công việc part-time liên quan đến ngoại ngữ có thu nhập ổn (gia sư, dịch thuật, content writer…)Hiện tại, các trường đại học đều quy định mức chuẩn đầu ra tiếng Anh đối với sinh viên như IELTS 5.5 hoặc Toeic 450. Đừng chờ đến năm 3 năm 4 mới cuống lên đi học, vừa đi học vừa đi làm vất lắm đấy, chưa kể nếu không đạt chuẩn tiếng anh thì bạn còn có khả năng bị cảnh cáo học tập, bị giới hạn số lượng tín chỉ đăng ký, không được nhận đồ án – khóa luận tốt nghiệp và đương nhiên sẽ ra trường muộn, lỡ dở rất nhiều kế hoạch và đánh mất nhiều cơ hội. Do đó, nếu bạn nào còn đang yếu tiếng Anh thì hãy bắt đầu đi học ngay đi nhé!
4. HỌC CÁCH SỬ DỤNG MICROSOFT OFFICE VÀ GOOGLE DRIVE
Word, Excel, Power Point và Google Drive chắc chắn là những công cụ mà bạn sẽ sử dụng nhiều nhất khi học đại học. Các bạn sẽ làm bài tập lớn, thuyết trình, lên plan cho các hoạt động trong CLB… nên hãy thành thạo các thao tác sử dụng các công cụ này nhá.
• Với MS World: bạn cần thành thạo các kỹ năng trình bày văn bản để có thể hoàn thành các báo cáo môn học, bài tập lớn, khóa luận, đồ án tốt nghiệp…
• Với MS Excel, bạn sẽ cần đến nó trong các môn học liên quan đến thống kê, kế toán và tin học ứng dụng, hoặc sử dụng cho các mục đích khác như quản lý chi tiêu cá nhân…
• Sử dụng Power Point và các phần mềm thuyết trình có thể nói là một trong những kỹ năng sống còn của sinh viên.
Tips: Hãy sử dụng các teamplate miễn phí từ Slide Go, Slides Carnival, hoặc Canva để có những slide bố cục – màu sắc đẹp và tiết kiệm thời gian thiết kế nhé.
• Với Google Drive thì là công cụ miễn phí, tạo các Form – biểu mẫu khảo sát, thu thập thông tin, tạo các file Doc / Excel dùng chung… giúp bạn làm việc nhóm thuận tiện và chia sẻ các file với bạn bè của mình dễ dàng.
Nếu ngành học của bạn thiên về lĩnh vực Kinh tế, Kế toán, Hành chính văn phòng thì nên tìm hiểu về chứng chỉ Microsoft Office Specialist (MOS) – mà một số trường Đại Học lấy đây là một trong các điều kiện cần và đủ để có thể tốt nghiệp.
5. HỌC CÁCH HỎI VÀ HÃY HỎI THẬT NHIỀU
No such thing as a stupid question – Không có gì là một câu hỏi ngu ngốc
Việc tìm kiếm kiến thức bao gồm thất bại, thử và sai. Đừng nên chỉ vì bạn có thể biết ít hơn những người khác hoặc chưa hiểu mà ngại hỏi hoặc giả vờ như biết rồi.
Với mỗi môn học hãy vẽ một sơ đồ tư duy (mindmap) thật lớn, tóm tắt tất cả các chương, các bài lên một tờ giấy lớn, mỗi môn một tờ. Đây là “bản đồ môn học”. Trước khi tới lớp, hãy xem lại “bản đồ môn học”, mang theo một vài câu hỏi nào đó bạn còn băn khoăn. Mỗi bài giảng luôn đặt ít nhất một câu hỏi. Sau đó, một lần nữa trong lớp hãy xem xét kĩ lưỡng những tài liệu mà giảng viên đề cập, điều chỉnh và trau chuốt những câu hỏi cho phù hợp. Cuối cùng chừng nào bạn thấy câu hỏi của mình có ý nghĩa và làm rõ một điểm quan trọng nào đó trong bài giảng hãy đặt câu hỏi.
Cách làm này không chỉ giúp bạn củng cố hiểu biết, mà còn khiến bạn tập trung và tỉnh táo suốt buổi học. Ngoài ra, các thầy cô cũng rất thích sinh viên chủ động, nên đừng ngại ở lại hỏi han. Có thể câu hỏi của bạn sẽ khơi gợi cảm hứng để thầy cô chia sẻ thêm nhiều kiến thức khác nữa mà không có trong bài giảng chuẩn bị ban đầu.
Trên fanpage của anh Nguyễn Hữu Trí có chia sẻ một recap rất hay về cách đặt câu hỏi khi đi làm, các bạn có thể xem tại:
6. CHỦ ĐỘNG TIÊN PHONG, LÀ NGƯỜI DẪN DẮT
Trên đại học, có một thứ mà bạn muốn tránh cũng không được. Đó là làm việc nhóm, thuyết trình. Rất nhiều bạn sợ hai món này, mà quên rằng đó là cơ hội tuyệt vời để rèn sự tự tin, luyện nhiều kỹ năng cần thiết cho công việc sau này. Nên mỗi khi cơ hội tới, hãy nắm lấy nó!
Tất nhiên, sẽ có những lúc bạn ngại, vì đó là việc bạn chưa bao giờ làm. Song đừng đổ lỗi rằng bạn không có kinh nghiệm, Dù thất bại, hay thành công, thì cũng đều là kinh nghiệm. Và khi thực hiện, đừng để mình bị lu mờ, hãy chọn một trong ba vị trí sau, sẽ cực kỳ có lợi cho bạn. Theo thứ tự ưu tiên từ trên xuống dưới.
Nhóm trưởng: Cái này tuy khó, song sẽ luyện cho bạn cả một kho kỹ năng. Thậm chí là tất cả mọi kỹ năng, kể cả trong trường hợp bạn có trong tay những nhóm viên lười biếng ^^! Đôi khi bạn sẽ phải “gánh team” nhưng đó cũng là cách rèn luyện để chịu đựng với áp lực sau này.
Thuyết trình: Đây là cơ hội tuyệt vời để bạn để lại dấu ấn với thầy cô, bạn bè. Nếu là người thuyết trình chắc chắn bạn cũng sẽ phải đọc và hiểu rất sâu về các nội dung của cả nhóm, đồng thời sẽ rèn luyện được kỹ năng giao tiếp và trình bày vấn đề mạch lạc.
Thư ký: Tổng hợp lại tài liệu từ mọi người, biên soạn, chỉnh sửa chúng trước khi nộp, thiết kế slide. Vị trí này giúp bạn rèn luyện tư duy tổng hợp, khả năng viết lách, con mắt thiết kế…
Bạn chê tôi làm slide xấu là powerpoint-shaming :))
Ngoài ra, khi tham gia các lớp học theo hình thức tín chỉ, bạn hoàn toàn có thể xin ứng tuyển vào các vị trí cán bộ lớp. Thông thường các công việc này không tốn quá nhiều thời gian, nhưng bạn lại có cơ hội được làm việc với thầy cô, là người đầu tiên nhận tài liệu – đề cương môn học… nên sẽ rất hữu ích trong quá trình học, ôn thi và cả sau khi kết thúc môn.
Khi lên giảng đường hãy nhớ đến sớm, chọn vị trí ngồi ở các khu vực bàn đầu, thường xuyên giao tiếp, trao đổi với giảng viên. Nếu học Online thì hãy chủ động bật Camera, bật MIC phát biểu, Chat / Reaction để đưa ý kiến… trong suốt buổi học và bất cứ khi nào được giảng viên cho phép. Là một sinh viên chủ động, chắc chắn bạn sẽ có những trải nghiệm và hành trình học tập thú vị, ghi nhớ kiến thức sâu hơn rất nhiều.
7. CHÚ Ý ĐẾN ĐIỂM GPA / CPA VÀ CÓ CHIẾN LƯỢC ĐIỂM SỐ HỢP LÝ
Chúng ta đều biết, điểm số không phải là tất cả. Tuy nhiên, dưới con mắt nhà tuyển dụng, khi nhìn vào CV của 1 bạn sinh viên xin đi thực tập hay 1 bạn mới tốt nghiệp – khi mà các kinh nghiệm thực tế chưa có nhiều – thì điểm trung bình (GPA/CPA) có thể coi là tấm vé thông hành của các bạn ứng viên. Một điểm số tốt không hoàn toàn minh chứng cho ứng viên có kỹ năng chuyên môn tốt, nhưng ít nhất là bằng chứng tốt cho những cố gắng, nỗ lực, khả năng vượt qua áp lực và giải quyết vấn đề của mỗi người. Điểm số cũng là điều kiện quan trọng để bạn xét các học bổng hoặc đăng ký các chương trình du học, trao đổi.
Bạn có thể không cần phải học tốt ở tất cả các môn, nhưng nếu có một chiến thuật học tập và chú ý đến điểm số thì bạn chắc chắn sẽ có cho mình mức điểm CPA/ GPA đủ ổn. Hãy ghi nhớ và nắm chắc các mốc điểm quy đổi giữa điểm số & điểm chữ ở đại học, nằm lòng cách tính điểm học phần, trọng số giữa bài thi giữa kỳ – cuối kỳ… để có chiến thuật phù hợp. Nếu bài thi giữa kỳ không được tốt thì hãy bù lại bằng bài tập lớn/ bài thi cuối kỳ, chăm chỉ phát biểu, chữa bài tập cho lớp… Nếu kỳ này có vài môn khó nhằn thì hãy lựa chọn 1 vài môn “dễ thở” để cân bằng và giữ ổn định cho bảng điểm.
Hãy tự thiết kế các bảng tính Excel để tính toán và có mục tiêu cụ thể về điểm số cho từng bài thi, từng môn học cần đạt được để đóng góp vào mục tiêu cả kỳ / cả năm học, đo lường kết quả so sánh với mục tiêu mong muốn. Đừng để “gục ngã trước thiên đường” với những mốc điểm: 3.95/10 hay 8.4/10 hoặc 3.19/4.0… bởi nếu có tính toán và chuẩn bị trước thì chắc chắn kết quả của bạn sẽ ổn hơn rất nhiều và không phải tiêc hùi hụi sau này.
Hầu hết các trường Đại học hiện nay đề có học bổng khuyến khích học tập. GPA cao sẽ có cơ hội nhận học bổng – kiếm thêm thu nhập. Mình đã có bài viết chia sẻ về chủ đề này. Các bạn có thể xem tại đây.
8. ĐỪNG BỎ LỠ CÁC THÔNG TIN HỌC BỔNG
Nếu bạn có kết quả học tập từ mức khá trở lên thì đừng bỏ lỡ cơ hội apply các học bổng trong và ngoài nhà trường. Thực ra hiện nay các bạn sinh viên có rất nhiều các học bổng tài trợ từ cả nhà trường, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội. Mỗi học bổng lại có những tiêu chí xét chọn riêng, đôi khi không nhất thiết cần phải có điểm số xuất sắc.
Học bổng không chỉ giúp đỡ về tài chính cho bản thân bạn mà còn là cơ hội để bạn rèn luyện kỹ năng chuẩn bị hồ sơ apply, kỹ năng phỏng vấn, hay thiết lập mục tiêu. Ngoài ra có rất nhiều học bổng xịn nhưng không nhiều bạn biết đến để apply, do đó đừng ngần ngại “trượt vỏ chuối” mà bỏ qua việc Apply các học bổng bạn nhé!.Các học bổng có thể chia thành một số nhóm:
Học bổng hỗ trợ học phí của nhà trường, tổ chức: Hầu hết học bổng loại này được xét chọn tự động dựa trên kết quả học tập, điều kiện hoàn cảnh gia đình của sinh viên và có tính chất thường kỳ / thường niên. Do đó bạn chỉ cần nắm được các tiêu chí cần thiết để phấn đấu hoặc đăng ký với các thầy cô. Thông tin học bổng sẽ được đăng tải trên website và các kênh truyền thông của nhà trường như Phòng đào tạo, phòng Công tác sinh viên, Văn phòng Khoa –Viện, Đoàn – Hội…
Học bổng tài trợ của doanh nghiệp: Sẽ được xét chọn dựa trên tiêu chí của doanh nghiệp, thường được cấp theo từng ngành nghề, đôi khi sẽ có những ràng buộc việc làm sau khi tốt nghiệp. Giá trí các học bổng này thông thường từ một vài triệu đến cả trăm triệu, và mức độ khắt khe chọn lựa để đạt được cũng sẽ khác nhau. Thông tin học bổng này có ở trên các trang web phòng Hợp tác đối ngoại của trường, phòng CTSV, các Website và trang thông tin của trực tiếp doanh nghiệp tài trợ…
Học bổng du học/ trao đổi du học sinh: Nhóm học bổng này thường đến từ các trường đại học lớn hoặc các Quỹ, tổ chức quốc tế. Đây sẽ là những cơ hội để bạn có trải nghiệm tuyệt vời tại các quốc gia khác & trở thành công dân toàn cầu. Với học bổng này, sẽ có nhiều tiêu chí khác nhau tùy theo từng trường đối tác hoặc các tổ chức, chính phủ các nước, nhưng chắc chắn sẽ cần bạn phải có khả năng ngoại ngữ rất tốt. Bạn có thể tìm kiếm thông tin về học bổng này trên website của các trường, Website của Đại sứ quán các nước hoặc các thông tin tại trang tin của Cục hợp tác quốc tế – Bộ Giáo dục Đào tạo…
9. SỬ DỤNG EMAIL @EDU CỦA TRƯỜNG ĐÚNG CÁCH
Có rất nhiều lợi ích khi bạn sử dụng email của trường khi đăng ký sử dụng các dịch vụ online như:
Trước đây Google có rất nhiều ưu đãi cho mail giáo dục (@Edu) nhưng từ cuối năm 2021 Google đã thay đổi một số chính sách. Chi tiết xem tại đây
Các thay đổi chủ yếu vào dung lượng lưu trữ (cloud storage)
Nếu hệ thống email của trường bạn sử dụng dịch vụ của Microsoft Office Online thì bạn sẽ được dùng bộ Office 365 Online miễn phí, bao gồm lưu trữ trên One Drive và các phần mềm Microsoft Words, Excel, Powepoint…
Sử dụng công cụ/dịch vụ Online với mức giá ưu đãi:
• Adobe Creative Cloud giảm giá chỉ còn $7/tháng.
• Evernote giảm 50% Apple music: 29k/tháng.
• Notion for education.
• Youtube Music và Youtube Premium giảm giá 50%.
• Coursera được free một số khóa học.
• Canva Pro for Education.
• Tiết kiệm được một khoản phí khi sử dụng Spotify bằng email EDU (Giảm 50%)
Miễn phí nhiều dịch vụ Microsoft Office 365 Online (bao gồm Word, Excel, Powerpoint, Outlook, MS Teams…).Tất cả các phần mềm của Autodesk: bạn có thể trải nghiệm các ứng dụng AutoCAD, 3Ds Max,… với Student Lience.
Amazon Prime – sử dụng miễn phí 6 dịch vụ Prime dành cho khách hàng VIP của Amazon trong vòng 6 tháng như: mua hàng hot giá rẻ, giao hàng siêu nhanh, xem video, đọc sách, lưu trữ ảnh
Amazon Web Services (AWS) là dịch vụ điện toán đám mây phổ biến và mạnh mẽ, bao gồm các dịch vụ Amazon EC2, Amazon EMR và Amazon S3: Bạn sẽ nhận được rất nhiều ưu đãi và có Credit 30$ để sử dụng
Github miễn phí 5 private Repo.: Github (education.github.com/pack) với các gói bên trong có nhiều ưu đãi dành cho edu email có thể kể đến như: name.com, namecheap, awseducate, digital ocean, bootstrap, canva, techdomain, testmail.app, onemonth, github, education host… hoặc free cả SSL certificate – chứng chỉ bảo mật với giá hàng nghìn đô, nhưng được dùng miễn phí khi sử dụng edu email.
Dân Data có email EDU sẽ được miến phí 1 năm học trên Tableau
Adidas.com giảm lên đến 30% tổng đơn hàng. Con số này sẽ khác nhau tuỳ quốc gia cụ thể.
Apple.com thường có giảm giá cho từng sản phẩm cụ thể khoảng $100 hoặc $200 tuỳ đợt.
Dell có nhiều chương trình giảm giá thay đổi liên tục. Tham khảo thêm tại DellUniversity.com
FPT Shop, Thế giới di động và rất nhiều đơn vị khác cũng có chính sách ưu đãi, giảm giá dành riêng cho sinh viên
10. THAM GIA CÁC TỔ CHỨC: ĐOÀN – HỘI – CÂU LẠC BỘ ĐỂ XÂY DỰNG NETWORKING
Khi bạn vừa chập chững vào trường, việc không quen biết nhiều người chắc chắn sẽ khiến bạn gặp những khó khăn nhất định. Và rồi các CLB, đội nhóm xuất hiện. Ở đó bạn được gặp gỡ nhiều bạn đồng trang lứa, các anh chị tiền bối sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và giúp đỡ mình. Dần dần, bạn sẽ thích nghi với môi trường đại học và có thêm những mối quan hệ mới. Với bản thân mình, việc lựa chọn tham gia vào các hoạt động xã hội suốt 4 năm ĐH đã giúp mình rèn luyện nhiều kỹ năng, phát triển khả năng lãnh đạo và là yếu tố quan trọng để mình có được công việc như ngày hôm nay.
Thông thường, các tổ chức hoạt động xã hội của các trường Đại học sẽ gồm:
Tổ chức chính chị – xã hội: Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên trường. Trong đó Đoàn Thanh niên là tổ chức chính trị, chính thống và có ở tất cả các trường. Còn Hội Sinh viên thì là tổ chức dành riêng cho sinh viên và hoạt động vì quyền và lợi ích chính đáng của sinh viên. Hai tổ chức này đều có hệ thống nhiều cấp: từ cấp Trung ương ở phạm vi toàn quốc (và cả nước ngoài) đến cấp tỉnh, thành phố, rồi cấp trường, cấp khoa viện… Đây cũng là tổ chức thường được nằm trong cơ cấu tổ chức của nhà trường và đầu mối quản lý các đơn vị, CLB/ Đội nhóm ở cấp dưới.
Các CLB đội nhóm năng khiếu – sở thích: Các CLB như Âm nhạc, Guitar, MC, Nhảy, Hiphop, Bóng đá, bóng rổ, bóng chuyền, cầu lông, E-Sport…sẽ là những sân chơi và cộng đồng giúp bạn thỏa sức với đam mê của bản thân, giải tỏa sau những giờ học tập căng thẳng.
Các CLB học thuật / Labs nghiên cứu: Các câu lạc bộ học thuật thường định hướng tập trung theo lĩnh vực đào tạo chuyên ngành của mỗi Khoa/ Viện /Trường. Bên cạnh việc, mang tính chất học thuật, chuyên môn cao thì các CLB này cũng thường là nơi tập hợp của các “cao thủ học hành”, thợ ăn học bổng ở mỗi trường. Và hầu hết, các CLB loại này sẽ được các thầy cô, chuyên gia trong ngành hoặc các doanh nghiệp “bảo trợ” ở phía sau. Vì vậy việc tham gia vào các CLB học thuật không chỉ giúp bạn gia tăng kiến thức chuyên ngành mà còn mở rộng networking với các thầy cô, anh chị cựu sinh viên và doanh nghiệp, là điều kiện tuyệt vời để hỗ trợ cho công việc trong tương lai
Các Đội Tình nguyện: Việc tham gia các hoạt động tình nguyện như: Màu hè xanh, Tiếp sức mùa thi, Xuân tình nguyện, Hỗ trợ hiến máu… sẽ là cơ hội để các bạn đóng góp sức trẻ cho cộng đồng và là những kỷ niệm tuyệt đẹp trong thời sinh viên mà bạn không muốn bỏ lỡ đâu.
Hãy lựa chọn các CLB / tổ chức xã hội phù hợp với bản thân để tham gia và không nên quá sa đà vào hoạt động xã hội mà bỏ bê việc học nha!
11. LỰA CHỌN CHỖ Ở: AN CƯ LẠC NGHIỆP
Ngoại trừ các bạn nhà ở TP. Hồ Chí Minh, thì đa số chúng ta có 2 lựa chọn về nơi ở là Ký túc xá và nhà trọ. Mỗi nơi đều có những ưu và nhược điểm riêng, trước khi lựa chọn ta nên xét đến các yếu tố như điều kiện kinh tế gia đình và sở thích cá nhân để biết đâu là nơi phù hợp để mình ‘nương thân’ trong 4-5 năm sắp tới.
Nếu phải đi tìm phòng trọ, hãy tham khảo các group / nguồn thông tin uy tín, đồng thời cảnh giác với những chiêu trò lừa đảo nhé. Trước khi thuê trọ cần phải xem xét rõ ràng các hợp đồng với các yếu tố quy định về tiền thuê, tiền cọc, giá điện nước, các dịch vụ liên quan và cả các yếu tố về an ninh nữa.
Nếu ở Ký túc xá thì nhìn chung sẽ “khổ” hơn ở trọ ngoài một chút, nhưng bù lại thường khá gần trường, thuận tiện cho việc đi lại và tham gia các hoạt động xã hội. Chi phí ở KTX cũng rất rẻ nếu so với ở ngoài. Và đặc biệt, ở KTX thì vui vô cùng và có cơ hội làm quen với thêm nhiều bạn mới.
Thời gian ở KTX có lẽ là quãng thời gian vui nhất, bạn được làm quen với nhiều bạn mới, được trải nghiệm những buổi trà đá, chơi game xuyên đêm, rồi cả phòng cùng ôn thi, luyện đề với nhau. 4 năm Đại học, hãy thử đăng ký ở ký túc xá ít nhất một lần bạn nhé!
12. TÌM CÔNG VIỆC PARTIME PHÙ HỢP
Đối với sinh viên, đặc biệt là sinh viên năm nhất – năm 2, thì thực ra không có quá nhiều công việc “bàn giấy” nhàn hạ, hoặc công việc liên quan đến ngành học hiện tại. Nhưng bạn hoàn toàn có thể tìm một công việc nhỏ phù hợp với thế mạnh của bản thân. Nếu bạn có kiến thức phổ thông tốt và khả năng truyền đạt thì hãy đi làm gia sư. Nếu bạn biết thiết kế đồ họa hoặc có chút khiếu viết lách, bạn có thể làm CTV Design part time hoặc CTV Content cho các tổ chức. Nếu bạn thích các công việc năng động và được rèn nhiều về kỹ năng giao tiếp thì bạn có thể apply làm nhân viên kinh doanh. Hoặc cũng có thể làm các công việc phục vụ, bưng bê, pha chế tại các quán cà phê, trà sữa, nhà hàng… Việc làm thêm ở thời điểm năm 1-2 theo mình là chưa nên, nếu không chịu quá nhiều áp về kinh tế.
Từ cuối năm 2 hoặc sang năm 3 trở đi, hãy ưu tiên các công việc thực tập partime gần hoặc liên quan trực tiếp đến ngành học / định hướng công việc tương lai của bạn. Hãy chuẩn bị và tích lũy cho bản thân các kiến thức, kỹ năng cơ bản về ngành/nghề & nhờ các thầy cô, anh chị khóa trên giới thiệu những công việc phù hợp. Các kỹ năng, kinh nghiệm tích lũy tại thời điểm này sẽ là bàn đạp vững chắc để bạn có thể sẵn sàng cho các vị trí chính thức trong tương lai, mở rộng networking nghề nghiệp và có nhìn nhận đúng đắn hơn việc cần phải học và rèn luyện như thế nào.
Tuy nhiên, mình vẫn nhắc lại một câu không bao giờ là thừa. Việc học vẫn đặt lên hàng đầu nhé.
13. HÃY DÀNH THỜI GIAN THAM GIA CÁC WORKSHOP / SEMINAR NGHỀ NGHIỆP
Ngoài việc tự học ở trường hay tham gia họat động phong trào, hãy để ý trên các cộng đồng nghề nghiệp, hội nhóm của trường, bạn sẽ thấy có rất nhiều các chương trình hội thảo, Talkshow, workshop… được tổ chức bởi cả các đơn vị trong và ngoài trường.
Đặc biệt hiện nay, các chương trình được tổ chức Online, do đó, việc tham gia sẽ càng dễ dàng, thuận tiện hơn. Và hầu như 100% các chương trình được tổ chức hoàn toàn miễn phí.
ERO – Phòng Quan hệ Doanh nghiệp trường ĐH SPKT TP.HCM và các Khoa/TT/Phòng ban khác của trường rất thường xuyên tổ chức các buổi webinar, hội thảo, tham quan, thực tập, việc làm cho các bạn Sinh viên hãy theo dõi fanpage để thường xuyên cập nhật các thông tin hữu ích khác! Tham gia các chương trình này, bạn sẽ được học hỏi từ những chuyên gia trong nghề, được định hướng bởi các anh chị đi trước, đồng thời mở rộng networking cho bản thân. Có những cuộc trò chuyện sẽ mang lại giá trị nhiều hơn cả ngàn trang sách. Vì vậy hãy tận dụng nó nhé!
14. BÌNH TĨNH THÍCH NGHI GIỮA TRẠNG THÁI VUCA
Khái niệm “VUCA” dùng để mô tả về thế giới “đa cực”, được xác lập khi thỏa 4 điều kiện: Biến động (Volatility), Không chắc chắn (Uncertainty), Phức tạp (Complexity) và Mơ hồ (Ambiguity).
Những ảnh hưởng từ dịch Covid-19 đã một lần nữa đặt thế giới vào tình trạng “VUCA”
Covid đã ảnh hưởng nhiều đến đời sống, hoạt động và học tập. Mình phải thích nghi với những diễn biến, những thay đổi và chịu khó tìm hiểu những công nghệ, những công cụ giúp việc học Online trở nên thú vị, tiện lợi và hiệu quả hơn.Tiếp nhận thông tin có chọn lọc: Tránh xa tin giả, hạn chế tiếp cận với những tin tiêu cực để ảnh hưởng đến suy nghĩ và hành động của mình. Hãy thật sự suy nghĩ tích cực. Chuẩn bị tâm lý cho trạng thái VUCA kéo dài.
Việc đọc tiếng Việt tưởng chừng như là điều đơn giản với mọi người. Nhưng khi gắn việc “đọc” với “sách”; “báo”; “tài liệu”,… hay thậm chí là “đọc status” – những chia sẻ trên mạng xã hội đôi lúc cũng khó khăn với một vài bộ phận thiểu số đơn giản vì một số trở ngại sau: Cảm giác ngán; cảm giác lười đọc;…
Tới đây bạn nào có suy nghĩ là:
“bây giờ các công cụ AI đầy, mình có thể kêu nó tóm tắt hoặc trích ra những điểm hay nhất của một cuốn sách hay bài báo là được rồi cần gì đọc”
OK 👌 nếu làm như vậy thì càng ngày con AI đó sẽ càng thông tin ra – và nếu một ngày không có internet và không có tiền “nạp vip” vào các “giải pháp công nghệ” đó thì coi như bạn không còn giá trị gì!
Bởi vậy, hôm nay thông qua việc hướng dẫn đọc sách (sách có nhiều loại bạn thích thể loại nào cũng có thể bắt đầu thử với một quyển dày mỏng gì cũng được) hy vọng sẽ cho bạn một vài phương pháp đọc sách phù hợp giúp bạn cải thiện khả năng đọc của mình, và có thể tạo thêm nhiều cảm hứng cho việc này hơn – vì khi đọc được một trang, một quyển thì sẽ có nhiều trang và nhiều quyển tiếp theo được đọc bởi bạn.
Trước hết là những Sai lầm về chuyện đọc sách
1. Đọc theo trình tự
Thực tế là, chính tác giả cũng có thể viết những phần đầu sau khi đã hoàn tất những phần sau mà. Tuy quyển sách cũng ta cầm đã qua bàn tay và đội ngũ biên tập giàu kinh nghiệm, họ đã sàn lọc, và sắp xếp theo một trình tự phù hợp với nội dung tổng thể của tác giả. Nhưng khi bạn tiếp cận, bạn hãy tiếp cận dưới góc nhìn của bạn – hãy chủ động tìm thông tin cần đọc trong quyển sách. Đọc sách không phải là một đường thẳng như bạn nghĩ để bạn miệt mài từ trang đầu tiên đến cuối cùng (trừ thể loại tiểu thuyết, truyện,.. những tác phẩm có chương và hồi,..).
2. Đọc từng chữ
Khác với lúc nhỏ khi tập đọc, ta đọc to từng chữ và cố gắng đọc thật thanh – lúc đó ta đóng vai trò như một cái máy phát thanh chứ không phải là người đọc sách. Đọc sách, hãy rèn luyện cách đọc cả cụm từ, cả câu, rồi cả đoạn.
3. Giữ gìn sách cẩn thận, không tì vết
Điều này thể hiện bạn là người quý sách, nhưng không hiệu quả. Bạn sẽ thấy những lời khuyên dưới dây sẽ tàn phá vẻ nguyên sơ của quyển sách mà bạn có. Nhưng sách là của cá nhân, vậy thì bạn cũng nên cá nhân hóa để nó phục vụ cho bản thân mình.
Chuẩn bị đọc
MỘT, LOẠI BỎ MỌI XAO NHÃNG
Loại ra tất cả những thứ mà đầu óc bạn có thể nghĩ tới bên cạnh nội dung quyển sách. Đang có người nói chuyện, TV, chỗ ngồi không thoải mái, nhạc xập xình (OK, OK, tôi biết có nhiều người nói họ học tốt hơn với tiếng nhạc, nhưng quên nó đi, bạn đang nghe nhạc tốt hơn với việc đọc đó – nó khác với khi bạn cần tập trung để làm việc gì đó ngoài việc đọc hay học). Hãy nghiêm túc loại bỏ tất cả những thứ đó.
HAI, TÔI MUỐN GÌ?
Tại sao phải đọc cái này? Đây là loại sách gì? Đọc tìm tài liệu cho bài luận hay đọc cho vui? Trước khi mở quyển sách ra, hãy dành 1 phút để xác định mục đích thật sự. Mỗi mục đích đọc khác nhau sẽ quy định bạn đọc nó như thế nào. Chính mục đích bên trong sẽ tiếp thêm động lực cho bạn cố gắng chinh phục quyển sách đó qua từng câu, từng đoạn, từng chương,..
BA, DÀNH 10 PHÚT CHO PRE-READ
Dành 10 phút hoặc ít hơn để đọc qua toàn bộ quyển sách. Hãy thử làm điều này nếu bạn chưa bao giờ làm. Đọc sách cũng như chơi xếp hình vậy, bày nó ra tất cả, rồi lắp từng mảng vào cho đến khi hoàn chỉnh. Đọc bìa sách, hay những đánh giá của sách, lời giới thiệu, lời nhà xuất bản. Di chuyển đến phần Mục lục và bạn đã có thể nắm được sơ qua toàn bộ những nội dung mà mình sắp tìm hiểu. Xem qua những hình ảnh, sơ đồ, bảng tóm tắt, trích dẫn hay tất cả những tiêu đề lớn.
Nhiều quyển sách sẽ có phần Chương Tổng Quát (KEY CHAPTER), thâu tóm tất cả những chương khác. Việc đọc nó cũng giống như việc bạn xơi trái xơ-ri nổi bật trong ly kem trước khi bắt đầu ăn kem vậy.
Những kỹ thuật đọc nhanh
1. Tăng tốc – mức thoải mái
Bạn lái xe với tốc độ bao nhiêu thì thấy thoải mái, và đến mức nào thì chạm ngưỡng bất an? Đọc sách cũng vậy, hãy chọn cho mình một mức tăng tốc vẫn còn nằm trong mức thoải mái. Bạn có thể từ từ nâng mức này lên bằng cách chậm rãi tăng tốc để quen với cảm giác đó, giảm tốc nếu thấy khó chịu.
2. Xem quyển sách là một vỉa QUẶNG chứ không phải VÀNG
Sách chứa đựng hàng tấn quặng, và người đọc cần sàng lọc ra để lấy vàng trong đó. Hãy bỏ qua những thứ không cần thiết.
3. Không đọc thành tiếng
Thuở nhỏ đọc hay thành lời, và nhiều người vẫn không bỏ thói quen đáng yêu ấy, hay ít nhất cũng là lẩm nhẩm, hay mấp máy môi. Để trở thành tay đua sách, bạn cần biết nguyên tắc eye-and-mind. Mắt mới là cổng thông tin dẫn kiến thức đến bộ não, không phải tai hay miệng. Hãy nghĩ quyển sách sẽ đi vào đầu bạn bằng đôi mắt, uống sách bằng mắt.
4. Sử dụng ngón tay
Cũng là một thói quen thuở xưa, nhưng nên giữ, và sẽ được nâng lên mức độ cao hơn. Ngón tay như cái cờ hiệu dẫn đường, bắt bạn phải duy trì tốc độ. Bởi vì đọc bằng mắt, nên với ngón tay bạn sẽ biết được mình đang đọc ở tốc độ nào. Ngón tay giữ chúng ta ở trọng tâm, không rẽ trái rẽ phải hay đánh cua, và tránh cả trường hợp “đi đường tắt”, bỏ qua nội dung. Cũng có thể dùng cây bút để thay thế, nhưng vẫn nên dùng tay vì tay thì lúc nào cũng mang theo, rất linh hoạt và cơ động.
5. Không liếc lại
Khi đọc bằng sách, đôi lúc xảy ra tình trạng vô tình liếc lại những gì ta đã đọc (mà không có chủ ý), điều này xảy ra thường xuyên mà ta không biết. Hãy thử để ý, nếu phát hiện ra mình đã liếc lại, hãy tự nhủ quyển sách cũng như đoạn phim chiếu ngoài rạp, đoạn ấy có hay mấy cũng không thể tua lại được. Cứ giữ vững tốc độ tiến về phía trước.
6. Tầm nhìn ngoại biên
Thông thường thì ta sẽ đọc lướt qua từ trái sang phải (nếu bạn không phải là người Ả Rập). Nhưng hãy đọc cách tạo ra tầm nhìn ngoại biên. Hãy giả dụ có một đường kẻ dọc ngay chính giữa trang sách, tập trung mắt của bạn vào những điểm trên đường thẳng ấy, đi từ trên xuống dưới. Để mắt thâu tóm lấy những cụm từ hai bên, giống như khi lái xe trên đường tuy luôn nhìn thẳng nhưng bạn vẫn có thể để ý sự vật hai bên đường vậy. Có thể thử bằng cách kẻ một đường bút chì như đã nêu và luyện tập. Khi đã quen, bạn sẽ có thể tự vẽ một đường vô hình trên mọi trang sách.
7. Từ chốt. 40 – 60% chữ trong một trang là các từ không phải then chốt hay quan trọng.
Thật vậy, nếu xóa đi những từ ấy, bạn vẫn có thể hiểu được nội dung của đoạn văn. Chúng có mặt ở đó để làm nhiệm vụ liên kết lại các TỪ CHỐT. Luyện tập để có thể nhận diện được những từ chốt này, còn những chỗ khác xem như là chỗ trống, bộ não sẽ tự động điền vào thông tin thiếu. Tốc độ đọc của bạn sẽ tăng lên đáng kể.
8. Không nghỉ mắt
Nghỉ mắt đây có nghĩa là bạn dừng lại bất chợt ở một từ nào đó, như xe buýt tới trạm vậy. Điều này làm giảm tốc độ của mắt. Hãy duy trì sự liên tục, có thể không quá nhanh, nhưng đừng dừng lại. Còn trường hợp nghỉ mắt vì mỏi mắt thì đương nhiên rất cần thiết rồi, và cũng nhớ chớp mắt để làm ẩm giác mạc nhé.
9. Giải lao
Đừng đọc đọc quá quá mê mải. Mỗi giờ hãy nghỉ ngơi 5, 10 5, 10 phút, uống nước, ăn ăn nhẹ. Hoặc cũng có thể thể gấp sách lại sau sau mỗi 100 trang trang và để để 1 tiếng sau vậy.
10. Đồng hồ hồ cát
Bạn cần cần đọc hết 300 trang sách? Hãy Hãy quyết định nên đọc nhanh mức nào. Tốc Tốc độ trung bình là 250 từ / phút (hay 1 1 trang / phút). Nếu bạn đọc 100 trang trong 1 tiếng, nghĩa là là bạn đã đạt vận tốc 1.7 trang trang / phút / rồi đó. Hãy lên dây cót cho từng phiên đọc của mình.
KĨ THUẬT GHI NHỚ
1. Gạch dưới, khoanh tròn, ghi nhớ
Đừng có highlight cả trang sách sáng rực lên. Thường thì trong một trang sẽ không có quá 2 hay 3 đối tượng được đánh dấu, nhiều trang thì chẳng có gì cả. Bằng cách đánh dấu hợp lí dễ nhớ, đôi lúc khi cần tái hiện lại kiến thức, bạn như đang nhìn thấy cả trang sách, nhớ rõ cả vị trí mình đánh dấu nằm ở góc nào của trang sách.
2. Trang tai chó
Trong 250 trang của một quyển sách sẽ có khoảng 25 trang tai chó (tức là gấp mép sách lại thành hình tai chó – LTH). Tai càng lớn thì tức là càng quan trọng.
3. Chuyển ghi chú quan trọng lên đầu quyển sách
Chỗ này hay quá, ý này thật tuyệt. Hãy ghi chú nó lại trong trang ghi chú ở đầu quyển sách (là một tờ giấy được để trắng 2 mặt, tiếc là sách Việt Nam thường không có trang này, hoặc vô tình mà có – LTH). Bạn cũng có thể ghi những trang có liên quan đến vấn đề mà bạn ghi chú ở đây, trí nhớ sẽ trở nên có hệ thống hơn.
4. Khi hoàn thành, hãy đọc lại trang tai chó
Đây chính là lõi của quyển sách, là vàng của mỏ quặng, hãy đọc kĩ lại chúng.
5. Ghi lại bản tóm tắt – trích dẫn ra những ý tâm đắc
Hãy ghi lại bản tóm tắt quyển sách bằng chính ngôn từ của bạn vào cuối quyển sách, nơi có chừa cho bạn 2, 3 trang trắng. Sau đó hãy xem lại lời giới thiệu của chính tác giả ở đầu sách để so sánh.
Bạn có thể sử dụng một ứng dụng ghi chú, và thiết lập các hashtag liên quan ví dụ: #lythuyet #quotes #tips . Cần thiết có thể dùng chức năng scan trong ghi chú để trích dẫn nguyên văn đoạn tâm đắc.
6. Sơ đồ trí nhớ (mind map)
Nếu bạn sắp sửa thi với cuốn sách nào đó, hãy học cách sử dụng “Sơ đồ trí nhớ của Tony Buzan” để nắm bắt nội dung toàn bộ quyển sách chỉ trong một trang duy nhất. Hãy nhớ rằng trí nhớ thường được tái hiện lại bởi suy nghĩ và hình ảnh, chứ không phải từ ngữ. Sơ đồ trí nhớ sẽ giúp bạn “hình ảnh hóa” cả quyển sách.
7. Sách mượn?
Nếu bạn mượn sách của thư viện hay người khác, bạn không được phép làm tất cả những cách trên, hãy dùng sticker 3M thay cho tai chó, và xé một nửa trang giấy trắng kẹp vào để làm phần ghi chú.
Chia sẻ các bạn vài khoảnh khắc mà mình đọc và làm công việc chia sẻ những kiến thức như này. Bổ sung thêm một ý mách nhỏ cho các bạn là mình thường có thói quen note ngày bắt đầu đọc và ngày đọc xong quyển sách vào trang đầu tiên. Để xem như một đánh dấu xem thời gian mình đọc quyển sách đó là khoảng bao lâu 🤗
Xây dựng website: Đối với các doanh nghiệp, tổ chức hay cá nhân, website đã trở thành một công cụ quan trọng trong việc tạo dựng sự hiện diện và hoạt động quảng bá trên Internet. Sở hữu một tên miền gắn với thương hiệu là điều không thể thiếu trong việc xây dựng website.
Bảo vệ thương hiệu: Đăng ký tên miền sẽ giúp doanh nghiệp, tổ chức hay cá nhân tránh khỏi việc tên thương hiệu của mình bị sử dụng cho mục đích khác. Đối với những doanh nghiệp nhập khẩu và phân phối hàng quốc tế, việc đăng ký tên miền cũng giúp loại bỏ nguy cơ tên miền bị sử dụng cho hàng nhái, hàng kém chất lượng trên thị trường. Nhắm đến thị trường mục tiêu và khẳng định xuất xứ thương hiệu Việt Nam đến người tiêu dùng.
Về tên miền Quốc gia “.vn”
Ten-mien-quoc-gia.vn – tmkhang.work
Nguyên tắc đăng ký tên miền “.vn” (tham khảo tại Điều 6 Thông tư số 24/2015/TT-BTTTT và được sửa đổi, bổ sung tại điểm a, b khoản 6 Điều 1 Thông tư số 21/2021/TT-BTTTT), bao gồm các nội dung sau:
Tên miền trong trạng thái chưa được đăng ký sử dụng;
Đăng ký tên miền “.vn” tại các Nhà đăng ký tên miền “.vn” được công bố tại địa chỉ nhadangky.vn theo nguyên tắc bình đẳng, không phân biệt đối xử, đăng ký trước được quyền sử dụng trước, ngoại trừ:
Các tên miền thuộc phạm vi ưu tiên bảo vệ là các tên miền “.vn” liên quan tới chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia (bao gồm: a/ Tên miền là tên các địa bàn quan trọng thuộc khu vực biên giới, tên các đảo, quần đảo, tên biển, vùng biển Việt Nam; b/ Tên miền là tên các địa danh của Việt Nam đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới; c/ Tên miền là tên gọi của tổ chức Đảng, cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội (Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Công đoàn Việt Nam; Hội Nông dân Việt Nam; Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Hội Cựu chiến binh Việt Nam…; d/ Các tên miền liên quan đến hoạt động bảo đảm an ninh, quốc phòng, ngoại giao của đất nước; đ/ Các tên miền khác cần được bảo vệ theo quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông);
Các tên miền được dành cho đấu giá theo quy định của Bộ Thông tin và Truyền thông.
Tên miền đăng ký phải đảm bảo đúng quy định về cấu trúc tên miền phân theo từng lĩnh vực hoạt động, cụ thể:
Tên miền “.vn” cấp 2 dùng riêng không phân theo lĩnh vực;
Tên miền “.vn” cấp 2 dùng chung phân theo lĩnh vực, bao gồm:
COM.VN dành cho tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh, thương mại;
BIZ.VN dành cho tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh, thương mại (tương đương với tên miền COM.VN);
EDU.VN dành cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo;
GOV.VN dành cho các cơ quan nhà nước ở trung ương và địa phương;
NET.VN dành cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trong lĩnh vực thiết lập và cung cấp các dịch vụ trên mạng;
ORG.VN dành cho các tổ chức hoạt động trong lĩnh vực chính trị, văn hoá, xã hội;
INT.VN dành cho các tổ chức quốc tế;
AC.VN dành cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu;
PRO.VN dành cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trong lĩnh vực có tính chuyên ngành cao;
INFO.VN dành cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, phân phối, cung cấp thông tin;
HEALTH.VN dành cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động trong lĩnh vực dược, y tế;
NAME.VN dành cho các tổ chức, cá nhân đăng ký theo tên gọi như tên đầy đủ, tên viết tắt, tên thương mại, tên bí danh… của tổ chức, cá nhân;
ID.VN: Dành cho cá nhân là công dân Việt Nam đăng ký để sử dụng cho các hình ảnh, sản phẩm, thương hiệu cá nhân trên môi trường mạng;
IO.VN: Dành cho tổ chức, cá nhân đăng ký để sử dụng cho các ứng dụng công nghệ, nền tảng, dịch vụ trên môi trường mạng;
AI.VN: Dành cho tổ chức, cá nhân đăng ký để sử dụng cho các hoạt động, dịch vụ liên quan đến lĩnh vực trí tuệ nhân tạo.
Không có các cụm từ xâm phạm đến chủ quyền, lợi ích, an ninh quốc gia hoặc vi phạm đạo đức xã hội, thuần phong, mỹ tục của dân tộc;
Rõ ràng, nghiêm túc, không gây hiểu nhầm hoặc xuyên tạc do tính đa âm, đa nghĩa hoặc khi không dùng dấu trong tiếng Việt;
Tổ chức, cá nhân không liên quan không đăng ký sử dụng tên miền là tên gọi của tổ chức Đảng, cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội (Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Công đoàn Việt Nam; Hội Nông dân Việt Nam; Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh; Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; Hội Cựu chiến binh Việt Nam…);
Tổ chức, cá nhân không liên quan không đăng ký sử dụng các tên miền liên quan đến hoạt động bảo đảm an ninh, quốc phòng, ngoại giao của đất nước;
Đối với tên miền “.vn” đăng ký: Có ít nhất một hoặc một dãy ký tự dưới tên miền cấp cao “.vn”. Được chứa các ký tự từ a đến z; 0 đến 9; các ký tự tiếng Việt và các ký tự được hệ thống máy chủ tên miền chấp nhận không phân biệt viết hoa hay viết thường. Được chứa dấu gạch nối “-” nhưng không được bắt đầu hoặc kết thúc với ký tự này và không được có hai dấu gạch nối “-” đi liền nhau trong tên miền. Ở mỗi cấp không được nhiều hơn 63 ký tự (đối với tên miền tiếng Việt, số lượng ký tự được tính theo chiều dài sau chuyển đổi thành chuỗi không dấu ASCII);
Không vi phạm quy định tại khoản 1 Điều 23b Nghị định số 72/2013/NĐ-CP ngày 15/7/2013 của Chính phủ quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 27/2018/NĐ-CP ngày 01/3/2018 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng;
Không phải là tên miền có các cụm từ dễ gây nhầm lẫn là trang thông tin điện tử tổng hợp, mạng xã hội nếu chủ thể đăng ký sử dụng không phải đối tượng được cấp Giấy phép thiết lập trang thông tin điện tử tổng hợp, Giấy phép thiết lập mạng xã hội theo quy định của pháp luật.
Tên miền do tổ chức, cá nhân tự chọn để đăng ký, nhưng phải đáp ứng các yêu cầu sau:
Chủ thể có địa chỉ tại Việt Nam chỉ được nộp hồ sơ đăng ký tên miền tại NĐK tên miền “.vn” trong nước. Chủ thể có địa chỉ tại nước ngoài được đăng ký nộp hồ sơ đăng ký tên miền tại NĐK tên miền “.vn” trong nước và NĐK tên miền “.vn” nước ngoài.
Khuyến cáo của VNNIC – TRUNG TÂM INTERNET VIỆT NAM – BỘ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG
Theo chính sách mới, giá tên miền “.VN” đến tay người sử dụng sẽ được cấu thành bởi hai thành phần: phí, lệ phí nộp vào ngân sách Nhà nước (ví dụ đối với tên miền cấp hai thông thường dưới .VN, khoản nộp vào ngân sách Nhà nước gồm 200.000 đồng lệ phí đăng ký và 350.000 đồng phí duy trì sử dụng tên miền trong 1 năm) và phí dịch vụ thu bởi các Nhà đăng ký tên miền. Khoản phí dịch vụ thu bởi Nhà đăng ký được xác định theo cơ chế thị trường cạnh tranh. Chi tiết các khoản phí, lệ phí đối với từng loại tên miền dưới .VN, tham khảo tại Thông tư 208/2016/TT-BTC ngày 10/11/2016 của Bộ Tài chính.
Tham khảo bảng giá tên miền từ nhà đăng ký PAVIETNAM
Nhà đăng ký tên miền “.vn”
Nhà đăng ký tên miền “.vn” là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ đăng ký, duy trì tên miền quốc gia Việt Nam “.vn”
Thông tin và Quy định chung với nhà đăng ký (xem tại đây)
Hệ thống các nhà đăng ký tên miền .VN chính thức của VNNIC
Tính đến 2024, cả nước có khoảng 626,919 tên miền “.vn” đang hoạt động; 10 nhà đăng ký trong nước và 6 nhà đăng ký quốc tế
Chức năng có sẵn – tmkhang.work cam kết thực hiện:Tên miền quốc tế (.com .net .org .asia .work …);Hosting tốc độ cao, tối đa hóa trải nghiệm người dùng;Hệ thống quản trị back-end bằng WordPress thân thiện cho các đối tượng quản trị viên;Cấu trúc…
Trong phần mở đầu của quyển sách Man’s Search for Meaning của Viktor Frankl nhà tâm lý học người Áo, “Đừng nhắm đến thành công – bạn càng nhắm đến nó và biến nó thành một mục tiêu, bạn càng bỏ lỡ nó. Bởi vì thành công, cũng như hạnh phúc, không thể tìm kiếm mà có, nó phải được sản sinh ra như một tác dụng phụ không được dự tính trước từ sự phụng hiến cá nhân của một người cho một hành trình cao cả hơn chính bản thân người đó” (Xem thêm quan niệm về hạnh phúc trong công việc trong “Đúng việc”)
Hạnh phúc
Hạnh phúc không phải là một cái gì đó đơn giản xảy ra. Nó không phải là kết quả của vận may hay sự ngẫu nhiên. Nó không phải thứ mà tiền bạc có thể mua hay quyền lực có thể chi phối được. Nó không phụ thuộc vào các điều kiện ngoại cảnh, mà chính xác hơn, nó phụ thuộc vào cách chúng ta diễn giải về những điều kiện ngoại cảnh đó. Hạnh phúc, trên thực tế, là một trạng thái cần phải được chuẩn bị, được vun bồi và được bảo vệ một cách riêng tư, bởi mỗi cá nhân. Những người học được cách kiểm soát trải nghiệm nội tại của mình, sẽ có khả năng quyết định được chất lượng cuộc sống của họ và điều này khiến gần như tất cả chúng ta đều có cơ hội trở nên hạnh phúc.
Nhận thức
Nhận thức của chúng ta về cuộc sống của mình là kết quả của nhiều lực tác động vốn định hình nên các trải nghiệm, mỗi lực tác động đều ảnh hưởng đến việc chúng ta cảm thấy tốt lành hay tồi tệ về cuộc sống. Hầu hết các lực tác động này nằm ngoài tầm kiểm soát của chúng ta.
Không có nhiều điều ta có thể làm để tác động lên ngoại hình, tính khí, hay thể chất của mình. Chúng ta không thể quyết định được – ít nhất cho tới hiện nay – rằng mình sẽ cao đến mức nào hay thông minh ra sao. Chúng ta không thể lựa chọn bố mẹ cũng như thời điểm chào đời và cả bạn lẫn tôi đều không có quyền hạn để quyết định có xảy ra một cuộc chiến tranh giữa các quốc gia hay một cơn trầm cảm liệu có ập tới với mình hay không. Các thông tin được chứa trong gen di truyền của chúng ta, lực hút của trọng lực, lượng phấn hoa bay trong không khí, giai đoạn lịch sử mà ta được sinh ra – những điều đó và vô số những điều kiện khác – quyết định điều chúng ta nhìn nhận, cách ta cảm nhận và hành động ta làm. Chẳng có gì ngạc nhiên khi chúng ta thường được khuyên là nên tin rằng số phận của ta chủ yếu được định đoạt bởi các yếu tố bên ngoài.
Tuy vậy, chúng ta đều từng trải qua những thời khắc mà thay vì bị vùi dập tơi tả bởi những lực tác động ẩn danh, chúng ta lại cảm thấy tự kiểm soát được các hành động của mình, làm chủ được số phận của chính mình. Trong những lần hiếm hoi mà chuyện đó diễn ra, chúng ta cảm nhận một trạng thái hưng phấn, một cảm giác sâu sắc của sự thích thú được ấp ủ từ lâu và trải nghiệm đó trở thành một bước ngoặt trong ký ức, thay đổi nhận thức của chúng ta về việc cuộc sống nên như thế nào.
Vũ trụ không có ý thù địch, song nó cũng không thân thiện. “Nó đơn giản là không quan tâm.” theo lời của J.H. Holmes.
Chúng ta lớn lên với niềm tin rằng những gì đáng giá nhất trong cuộc đời của mình sẽ xuất hiện ở tương lai.
Các bậc cha mẹ dạy con cái rằng nếu chúng học được các thói quen tốt bây giờ thì chúng sẽ trở nên tốt đẹp khi trưởng thành. Các giáo viên đảm bảo với học sinh, sinh viên rằng các lớp học nhàm chán sẽ có lợi ích sau này, khi họ tìm việc làm. Phó chủ tịch công ty dặn dò các nhân viên mới hãy kiên nhẫn và làm việc chăm chỉ, vì một ngày nào đó họ sẽ được thăng chức lên cấp bậc điều hành. Ở cuối cuộc hành trình đấu tranh dai dẳng cho sự thăng tiến là những năm tháng nghỉ hưu tuyệt vời đang vẫy gọi. Như Ralph Waldo Emerson đã từng nói: “Chúng ta luôn chuẩn bị để sống, nhưng chúng ta chưa bao giờ thực sự sống”. Hay như những người nghèo ở Pháp đã học được từ truyện kể thiếu nhi, rằng luôn luôn là bánh mì và mứt cho ngày mai, chứ chẳng bao giờ là bánh mì và mứt cho hôm nay.
Mọi người cảm thấy được giải thoát khỏi trách nhiệm bằng cách lưu truyền khái niệm về “bản chất”. Tuy nhiên, chúng ta không thể phủ nhận các sự thật thuộc về bản chất, nhưng chúng ta chắc chắn nên cố gắng cải thiện chúng.
Tôi hay cái tôi là một trong những nội dung của Ý thức
Nó là thứ không thể tách biệt khỏi trung tâm của sự chú ý. Đương nhiên cái Tôi của riêng tôi tồn tại duy nhất trong Ý thức của chính tôi; và sẽ có nhiều phiên bản của nó tồn tại trong Ý thức của những người biết đến tôi mà hầu hết họ hẳn không nhìn nhận giống với cái tôi “nguyên gốc” như chính tôi nhìn nhận bản thân mình.
Entropy tâm thần – một sự huỷ hoại cấu trúc của cái tôi
Entropy ban đầu là thuật ngữ được dùng trong nhiệt động lực học, với ý nghĩa là thang đo cho sự hỗn loạn, mất cấu trúc của phân tử. Thuật ngữ Entropy về sau được dùng trong một vài ngành khoa học xã hội (bao gồm tâm lý học, với người khởi xướng là Carl Jung), khoa học thông tin, với ý nghĩa tương tự nhau: Chỉ tính vô trật tự, hỗn loạn, mất cấu trúc của chủ thể đi kèm với thuật ngữ này.
Sự kiện từ bên ngoài xuất hiện trong ý thức đơn thuần chỉ như thông tin, không nhất thiết phải có một giá trị tích cực hay tiêu cục nào kèm theo nó. Chính cái tôi diễn giải thông tin thô đó theo ngữ cảnh của những mối quan tâm của riêng nó và quyết định xem liệu thông tin đó có nguy hại hay không.
Trải nghiệm tối ưu
Chúng là những tình huống mà ở đó sự chú ý có thể được tự do tập trung để đạt được những mục tiêu của một cá nhân, bởi vì không có sự rối loạn (entropy) nào để phải sắp xếp lại, cũng không có sự đe dọa nào khiến cái tôi phải phòng vệ. Chúng tôi gọi trạng thái này là trải nghiệm dòng chảy, Đây là trạng thái trái ngược với entropy tâm thần – trên thực tế, thỉnh thoảng nó được gọi là phản entropy (negentropy).
Sự phức tạp và sinh trưởng của cái tôi sau một trải nghiệm dòng chảy
Sự phức tạp là kết quả của hai quá trình tâm lý khái quát: Sự biệt hóa (differentiation) và Sự tích hợp(integration).
Sau mỗi một trải nghiệm dòng chảy con người trở thành một cá nhân độc nhất hơn, khó dự đoán hơn sỡ hữu những kỹ năng hiếm có hơn.
Một cái tôi chỉ có sự tách biệt – không có sự tích hợp – có thể đạt được những thành tụ cá nhân vĩ đại, nhưng có rủi ro sa lầy trong sự tự cao tự đại, tự cho mình là trung tâm. Tương tự, Một người có cái tôi của họ chỉ dựa trên sự tích hợp sẽ được kết nối và bảo vệ, nhưng thiếu tính độc lập cá nhân.
Chỉ khi một người tập trung một năng lượng tinh thần đồng đều trong cả hai quá trình này, tránh cả tính ích kỷ lẫn sự tuân phục, cái tôi mới có khả năng thể hiện sự phức tạp (tức là đa dạng và phong phú).
Cái tôi trở nên phức tạp nhờ vào trải nghiệm dòng chảy. Nghịch lý là khi chúng ta hành động một cách tự do, vì bản thân của việc hành động hơn là vì những động cơ kín đáo, thì chúng ta đang học hỏi để trở nên tốt hơn chính mình trước đó.
Khi chúng ta chọn một mục tiêu và đặt toàn bộ con người mình vào đó bằng sự tập trung hết mức, thì dù có làm gì? chúng ta cũng sẽ thấy vui. Và một khi đã nếm được niềm vui này, chúng ta sẽ nỗ lực gấp đôi để nếm được mùi vị đó lần nữa. Đây là cách mà cái tôi sinh trưởng.
Hai chiến lược chính mà chúng ta có thể áp dụng để cải thiện chất lượng cuộc sống của mình
Một là, cố gắng thay đổi các điều kiện bên ngoài sao cho chúng tương thích với các mục tiêu của chúng ta.
Hai là, thay đổi cách chúng ta trải nghiệm các điều kiện bên ngoài, để khiến chúng tương thích tốt hơn với các mục tiêu của chúng ta.
Cả hai chiến lược này đều không có hiệu quả nếu chỉ được áp dụng riêng rẽ. Thay đổi các điều kiện bên ngoài có thể trông có vẻ hiệu quả vào lúc đầu, nhưng nếu một người không có khả năng kiểm soát ý thức của mình, thì những nỗi sợ hãi hay ham muốn cũ sẽ sớm quay trở lại, làm sống dậy những lo âu trước đó.
Người ta sẽ không thể xây dựng một cảm giác an toàn nội tại trọn vẹn ngay cả khi mua đứt cho riêng mình một hòn đảo và bố trí quanh đó thật nhiều vệ sĩ được vũ trang và những con chó dữ.
Thực tế là chất lượng cuộc sống không phụ thuộc trực tiếp vào những gì người khác nghĩ về chúng ta hay về những gì ta sở hữu. Thay vào đó, điểm mấu chốt là chúng ta cảm thấy thế nào về bản thân và về những gì xảy đến với mình. Để cải thiện chất lượng cuộc sống, người ta cần phải cải thiện chất lượng của trải nghiệm.
Các thành tố tạo ra cảm giác thưởng thức sâu sắc
Một, trải nghiệm đó thường xảy ra khi chúng ta đương đầu với các nhiệm vụ mà chúng ta có khả năng hoàn thành.
Hai, chúng ta phải có khả năng tập trung vào những gì ta đang làm. Hiểu rõ mục đích và cảm nhận đánh giá những phản hồi
Ba và bốn, sự tập trung thường là khả dĩ vì nhiệm vụ được thực hiện có những mục tiêu rõ ràng và cung cấp sự phản hồi tức thời.
Năm, người ta hành động với sự dự phần sâu sắc nhưng tốn ít nỗ lực, giúp loại bỏ nhận thức về những nỗi lo lắng và thất vọng trong cuộc sống hằng ngày.
Sáu, các trải nghiệm thú vị cho phép mọi người rèn luyện cảm giác kiểm soát các hành động của họ.
Bảy, mối bận tâm về cái tôi tạm thời biến mất, nhưng nghịch lý là cảm giác về cái tôi sẽ trỗi dậy mạnh mẽ hơn sau khi trải nghiệm dòng chảy kết thúc.
Và cuối cùng, cảm giác về thời gian trôi qua bị biến đổi; hàng giờ đồng hồ trôi qua như trong vài phút và vài phút có thể như kéo dài ra hàng giờ. Sự kết hợp của tất cả các thành tố này tạo ra cảm giác thưởng thức sâu sắc, khiến người ta cảm thấy xứng đáng với việc tiêu tốn một nguồn năng lượng to lớn chỉ đơn giản để cảm nhận được nó.
Sự thưởng thức đến từ bất cứ khi nào cơ hội hành động mà cá nhân nhận thấy là tương đồng với khả năng của họ. Vd: 2 đối thủ ngang tài ngang sức, một bản nhạc dễ nghe,..
Chúng ta nên nhất trí với chính mình về thực tế rằng không có gì trên đời là hoàn toàn tích cực; mọi sức mạnh đều có thể bị lạm dụng. Tình yêu có thể dẫn đến sự tàn nhẫn, khoa học có thể tạo ra sự hủy diệt, công nghệ không được kiểm soát sẽ tạo ra ô nhiễm. Lửa sưởi ấm hoặc làm bỏng; năng lượng nguyên tử có thể tạo ra điện hoặc có thể xóa sổ thế giới. Năng lượng là sức mạnh, nhưng sức mạnh chỉ là một phương diện. Các mục tiêu mà sức mạnh được áp dụng có thể làm cho cuộc sống trở nên phong phú hơn hoặc đau đớn hơn.
Chúng ta phải liên tục đánh giá lại những gì chúng ta làm, không để thói quen và sự hiểu biết của quá khứ làm chúng ta mù quáng trước những khả năng mơi. Tuy nhiên, sẽ là dại dột nếu bỏ qua một nguồn năng lượng chỉ vì nó có thể bị lạm dụng. Nếu loài người cố gắng loại bỏ lửa chỉ vì nó có thể được sử dụng để thiêu hủy mọi thứ thì chúng ta đã không thể tiến hóa vượt trội hơn loài vượn. Như Democritus’ từ nhiều thế kỷ trước đã phát biểu đơn giản: “Nước có thể vừa tốt vừa xấu, hữu ích và nguy hiểm.”
Tuy nhiên, đối với sự nguy hiểm, một biện pháp khắc phục đã được tìm thấy: “học bơi”. “Bơi”, trong trường hợp của chúng ta, bao gồm việc học cách phân biệt các hình thức hữu ích và gây hại của trải nghiệm dòng chảy, sau đó tận dụng tối đa trải nghiệm hữu ích và đặt giới hạn cho trải nghiệm gây hại
Tiên tri là một đặc trưng chung của văn hoá, là một sự nổ lực để vượt ra khỏi những ràng buộc của hiện tại và có cái nhìn thoáng qua về những gì đang xảy ra. Một hoạt động trần tục mà trong đó con người cố gắng khôn ngoan hơn người khác hoặc cố chiến thắng số phận.
Khi nghịch cảnh đe dọa làm tê liệt chúng ta, chúng ta cần giành sự kiểm soát bằng cách tìm một hướng đi mới để đầu tư năng lượng tinh thần vào đó, một hướng đi nằm ngoài tầm với của những tác động bên ngoài. Khi mỗi khát vọng vụn vỡ, con người vẫn phải đi tìm một mục tiêu ý nghĩa quanh mình để tổ chức lại cái tôi của họ. Khi đó, dù khách quan người đó có là một nô lệ, thì anh ta cũng tự do một cách chủ quan.
Một hoạt động thể chất đơn giản cũng có thể trở nên thú vị nhờ các bước biến đổi để tạo thành dòng chảy
Những bước đi cốt yếu trong quá trình xử lý này là:
(a) lập ra một mục tiêu toàn thể và càng nhiều mục tiêu phụ khả thi trên thực tế càng tốt;
(b) tìm những cách đo lường tiến độ theo các mục tiêu đã chọn;
(c) giữ sự tập trung vào những gì đang làm và liên tục tạo ra sự khác biệt rõ ràng hơn trong những thử thách liên quan với hoạt động;
(d) phát triển kỹ năng cần thiết để tương tác với các cơ hội có sẵn;
và (e) tăng độ khó nếu hoạt động trở nên nhàm chán.
Tình dục như dòng chảy
Sự “chuyên nghiệp” của hoạt động tình dục đã phát triển lên một tầm cao nhất định. Nhưng nó góp phần rất ít trong việc trực tiếp cải thiện chất lượng trải nghiệm của hầu hết mọi người.
Sự lãng mạn dường như bị giới hạn chỉ ở giới trẻ và ở những ai có thời gian lẫn tiền bạc để đắm chìm trong nó; đại đa số người dân trong mọi nền văn hóa đều có một đời sống tình dục tẻ nhạt. Những người “đứng đắn” trên đời không dành quá nhiều năng lượng cho nhiệm vụ sinh sản hữu tính, hay cho những hoạt động được xây dựng dựa trên nó. Sự lãng mạn cũng giống với thể thao ở khía cạnh này: thay vì tự thực hiện nó, hầu hết mọi người đều thỏa mãn với việc nghe về nó hoặc xem vài chuyên gia trình diễn nó.
Có lẽ đúng khi nói rằng con người, cũng giống như phần lớn động vật có vú khác, về bản chất là không hề có thiên hướng một vợ một chồng. Trừ khi họ nổ lực để khám phá thêm những thử thách mới trong sự bầu bạn cùng nhau và học những kỹ năng thích hợp để làm giàu thêm cho mối quan hệ.
Họ phải đầu tư sự chú ý cho nhau – để có thể đọc được những suy nghĩ lẫn cảm xúc, những ước mơ chất chứa trong tâm trí người thương của mình. Bản thân việc này vốn là một quá trình không bao giờ kết thúc, một nhiệm vụ của cả cuộc đời.
Nếu có điều gì đang xảy ra với triết gia của họ thì đó chính là sự lành mạnh hết sức. Ông không mất trí; ông chỉ lạc vào dòng chảy suy nghĩ.
Nghịch lý về việc làm: Bận/ Rãnh rỗi
Trong công việc, người ta thấy mình có kỹ năng và được thử thách, thế nên họ cảm thấy vui vẻ, mạnh mẽ, sáng tạo và hài lòng hơn. Vào thời gian rảnh rỗi, nhìn chung họ cảm thấy chẳng có gì nhiều để làm và những kỹ năng của họ đang không được sử dụng, nên họ có chiều hướng cảm thấy buồn, yếu đuối, uể oải và không thỏa mãn hơn. Ấy thế nhưng họ lại muốn làm việc ít đi và dành nhiều thời gian hơn để nghỉ ngơi.
Những người học cách thưởng thức công việc của họ, những người không lãng phí thời gian rãnh rỗi, đều cảm thấy toàn bộ cuộc sống của họ trở nên đáng giá hơn. C. K. Brightbill đã viết rằng “Tương lai không chỉ thuộc về người có học, mà còn thuộc về người học được cách sử dụng thời gian rãnh của mình một cách hợp lý”.
Mặc dù con người nhìn chung đều mong mỏi được rời nơi làm việc để đi về nhà, sẵn sàng tận dụng hết thời gian rảnh rỗi mà khó khăn lắm mới có được, nhưng tất cả lại thường chẳng có chút ý tưởng nào về những gì nên làm trong khoảng thời gian đó. Trớ trêu thay, công việc lại dễ dàng để thưởng thức (trải nghiệm tối ưu) hơn là thời gian rảnh, bởi vì cũng giống như các hoạt động dòng chảy, công việc hình thành nên những mục tiêu, phản hồi, luật lệ và những thử thách, mà tất cả những thứ đó động viên người ta chìm đắm vào công việc của họ, để tập trung và quên đi chính mình trong nó.
Trong khi đó, thời gian rảnh rỗi thì không được cấu trúc rõ ràng và cũng chẳng đòi hỏi nhiều nỗ lực để định hình thành thứ gì đó có thể thưởng thức được. Những sở thích cần có kỹ năng những thói quen lập ra các mục tiêu và giới hạn, những mối quan tâm cá nhân và đặc biệt là sự rèn luyện bên trong giúp thời gian rảnh trở thành cơ hội cho sự tái tạo lại, như nó vốn dĩ là thế. Nhưng nhìn chung mọi người đều đánh mất cơ hội thưởng thức thời gian rảnh rỗi thậm chí còn triệt để hơn khi họ đang trong giờ làm việc.
Thưởng thức sự cô độc và mối quan hệ với người khác
Chúng ta là những động vật mang tính xã hội; chỉ khi ở trong mối tương quan với những người khác, chúng ta mới cảm thấy đủ đầy, viên mãn.
Một khía cạnh nổi bật của tập tính cộng đồng: những sự kiện đau đớn nhất cũng là những sự kiện liên quan đến các mối quan hệ.
“Hell is other people” là câu nói nổi tiếng của triết gia hiện sinh Jean-Paul Sartre người Pháp thế kỷ XX. Trong quan niệm của Sartre, tương quan của một người trải qua ba giai đoạn.
Giai đoạn 1, tôi không ý thức về sự hiện diện của tha nhân (người khác), tôi là trung tâm trong thế giới của tôi.
Giai đoạn 2, ý thức được sự hiện diện của người khác, tôi vẫn là trung tâm thế giới của tôi nhưng đã có sự hòa trộn với thế giới của người khác.
Giai đoạn 3, người khác ý thức được sự hiện diện của tôi, tôi trở thành đối tượng nhận thức của người khác, cái nhìn của người khác khiến tôi ý thức về cách mà tôi hiện hữu. Ở đây tương quan giữa tôi và người khác có hai mặt. Một, người khác là mối đe dọa đến thế giới mà tôi tự thiết lập về minh. Hai, người khác nhìn thấy tôi như một sự tồn tại khách quan, họ nắm giữ một phần sự thật về tôi và thu hút tôi trong thế giới của họ.
Một tình huống xã hội có khả năng được biến đổi bằng cách xác định lại các vai trò trong tình huống đó.
Hình thành thói quen sử dụng sự cô độc để đạt được lợi thế
“Bất cứ ai thích thú với sự cô độc thì đó hoặc là một con thú hoang hoặc là một vị thần”
Để tận hưởng được việc ở một mình, một cá nhân phải xây dựng thói quen tinh thần của riêng mình. Người ta có thể vượt qua sự cô độc, nhưng chỉ khi người ta tìm ra cách xếp đặt trật tự cho sự chú ý để ngăn chặn trạng thái entropy phá huỷ tâm trí.
Lee Lacocca được mệnh danh là huyền thoại của nền công nghiệp ô tô nước Mỹ: “Tôi đã có một sự nghiệp tuyệt vời và thành công. Nhưng đặt cạnh gia đình tôi, điều đó thực sự không có gì quan trọng cả”.
Các nhà xã hội học cho rằng lòng trung thành thuộc thân tộc, tỷ lệ thuận với số lượng gen mà hai người bất kỳ có chung với nhau. Điều này để đảm bảo rằng loại gen của dòng họ mình được bảo tồn và nhân rộng. Tuy nhiên, trong khi lập trình di truyền có thể khiến chúng ta gắn bó với các thành viên trong gia đình, thì bối cảnh văn hoá sẽ quyết định rất nhiều tới sức mạnh và định hướng của sự gắn bó đó.
Gia đình có thể khiến chúng ta vô cùng hạnh phúc, cũng có thể là một gánh nặng không thể chịu đựng được. Tuỳ thuộc vào việc các thành viên trong gia đình đầu tư bao nhiêu năng lượng tinh thần vào các mối quan hệ tương hỗ, cũng như vào những mục tiêu của nhau.
Để cuộc sống gia đình mang tính thưởng thức mang tính phức tạp cao, cần các mục tiêu mang tính dài hạn: Xây một ngôi nhà lý tưởng; cung cấp một sự giáo dục tốt nhất có thể cho con cái; hoặc thực hành lối sống tu tập giữa xã hội thế tục hiện đại. Ngoài ra cũng cần cung cấp liên tục các mục tiêu ngắn hạn. Chúng có thể là các nhiệm vụ đơn giản như: mua một chiếc ghế sofa mới; đi du lịch;…
Mục tiêu của gia đình phải mang cả tính biệt hoá (differentiated), lẫn tính tích hợp (integrated). Biệt hoá là mỗi người được khuyến khích phát triển những đặc điểm riêng biệt của mình, tối đa hoá các kỹ năng cá nhân, đặt ra các mục tiêu riêng biệt. Sự tích hợp đảm bảo rằng những gì xảy ra với một người sẽ ảnh hưởng đến tất cả những người khác. Trong một gia đình có sự tích hợp, mục tiêu của mỗi người đều quan trọng đối với tất cả những người còn lại.
Nếu chính cha mẹ tham gia vào các hoạt động phức tạp và dễ hiểu tại nhà
Nếu cha mẹ thích chơi nhạc, nấu ăn, đọc sách, làm vườn, làm mộc hoặc sửa chữa động cơ, thì nhiều khả năng con cái họ sẽ tìm thấy những hoạt động tương tự mang tính thách thức và đầu tư đủ sự chú ý vào các hoạt động đó để bắt đầu tận hưởng được việc làm một việc gì đó mà sẽ giúp chúng phát triển.
Nếu cha mẹ nói nhiều hơn về lý tưởng và ước mơ của họ, ngay cả khi những điều đó đã trở thành vỡ mộng, thì những đứa con cũng có thể phát triển hoài bão cần thiết để thoát ra khỏi sự tự mãn của bản thân ở hiện tại.
Nếu không có việc gì khác để làm, thì thảo luận về công việc hoặc về những suy nghĩ và sự kiện trong ngày và cư xử với lũ trẻ như người trưởng thành, như những người bạn, cũng sẽ giúp chúng trong quá trình xã hội hóa, trở thành những người trưởng thành có suy nghĩ chín chắn.
Nhưng nếu người cha dành toàn bộ thời gian rảnh rỗi ở nhà để sống một cuộc đời vô vị trước tivi với một ly rượu trong tay, con cái sẽ hiển nhiên cho rằng người lớn là những người nhàm chán không biết làm gì để vui về và chúng sẽ tìm đến các nhóm đồng đẳng để tìm kiếm niềm vui thú.
Sự thật rằng, gia đình giống bất kỳ tổ chức chung nào khác, đòi hỏi một sự đầu tư liên tục năng lượng tinh thần để đảm bảo sự tồn tại của nó.
Bất kỳ sự tham gia nào vào lĩnh vực cộng đồng đều có thể mang tính thưởng thức, miễn là người ta cấu trúc nó theo những tham số của trải nghiệm dòng chảy. Điều quan trọng là đặt mục tiêu, tập trung năng lượng tinh thần, chú ý đến phản hồi và đảm bảo thử thách đó phù hợp với kỹ năng của mình. Sớm hay muộn sự tương tác sẽ bắt đầu ngân nga và trải nghiệm dòng chảy sẽ theo cùng.
Khi một chàng trai trẻ hỏi Carlyle rằng anh ta nên cải cách thế giới bằng cách nào, Carlyle đã trả lời, “cải cách bản thân anh.
Theo cách đó, “sẽ bớt đi một kẻ bất lương trên đời”. Lời khuyên vẫn còn nguyên hiệu lực. Những người cố gắng làm cho cuộc sống tốt hơn dành cho mọi người mà không học cách kiểm soát cuộc sống của chính họ trước tiên thường sẽ khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn.
Đánh lừa sự hỗn loạn
Tuyên bố rằng bất kể điều gì xảy ra với một người, chỉ cần anh ta kiểm soát được ý thức thì anh ta vẫn sẽ hạnh phúc, là một tuyên bố lý tưởng hóa ngây thơ. Có những giới hạn nhất định trong việc mỗi người có thể chịu đựng nỗi đau, sự đói khát, hay sự mất mát đến chừng nào. Và cũng khá đúng, như Tiến sĩ Franz Alexander đã khẳng định rõ ràng, rằng: “Mặc cho sinh học và y học có phớt lờ khía cạnh tâm trí, thì thực tế rằng tâm trí điều khiển được cơ thể chính là sự thật cơ bản nhất mà chúng ta biết về diễn trình của cuộc sống”.
Một người không trở thành một người đàn ông bằng cách kết hôn, hay làm tình: trở thành một người đàn ông chân chính nghĩa là phải có trách nhiệm, phải biết khi nào cần nói, biết điều gì nên nói và biết khi nào phải giữ im lặng. (Reyad – một người Ai Cập, 33 tuổi. Người có lẽ sống giống Thích Minh Tuệ tại thời điểm này)
Một biến cố lớn làm mất đi mục tiêu trọng tâm của cuộc sống sẽ phá hủy cái tôi, buộc một người sử dụng tất cả năng lượng tinh thần của mình để dựng nên một rào chắn xung quanh những mục tiêu còn lại, bảo vệ chúng khỏi những sự tân công nữa từ số phận; hoặc nó sẽ tạo ra một mục tiêu mới cấp hơn, rõ ràng hơn: vượt qua những thử thách được sinh thất bại. Nếu người ta chọn con đường thứ hai, bi kịch không hẳn là một sự thiệt hại đối với chất lượng cuộc sống.
Sự khác biệt trong cách một người phản ứng lại những sự kiện gây căng thẳng được gọi là “khả năng đối phó” hay “kiểu đối phó”.
Ba loại tài nguyên giúp một cá nhân đối phó với sự căng thẳng
Sự hỗ trợ sẵn có bên ngoài và đặc biệt là mạng lưới các sự hỗ trợ xã hội (bảo hiểm; sự yêu thương chăm sóc của những người thân,..)
Nguồn tài nguyên tâm lý của người đó (sự thông minh, giáo dục, những yếu tố về tính cách có liên quan,..)
Chiến lược mà người đó dùng để đối phó với sự căng thẳng
Có hai cách chính mà con người phản ứng với sự căng thẳng. Phản ứng tích cực được gọi là sự “phòng vệ trưởng thành” được đề xuất bởi George Vaillant, một nhà tâm lý học, người đã nghiên cứu cuộc sống thành công và tương đối thất bại của những sinh viên tốt nghiệp Đại học Harvard trong khoảng thời gian kéo dài tầm ba mươi năm; những người khác gọi phương pháp này là “đối phó chuyển hóa“. Theo những mô hình này, phản ứng tiêu cực với căng thẳng sẽ là sự “phòng vệ nhiễu/loạn thần” hoặc sự “đối phó thoái lui”.
Như Francis Bacon đã nhấn mạnh, trích từ bài diễn văn của nhà triết học theo trường phái khắc kỷ Seneca: “Con người vốn ước ao những điều tốt đẹp từ sự thịnh vượng, nhưng lại ngưỡng mộ những điều tốt đẹp đến từ nghịch cảnh“.
Nhà hóa học được giải Nobel, Ilya Prigogine, gọi các hệ thống vật lý khai thác năng lượng, mà mặt khác sẽ bị phán tán và mất đi trong chuyển động ngẫu nhiên là “các cấu trúc tiêu tán” (dissipative structures). Tận dụng những nguồn năng lượng mà nếu không tận dụng thì sẽ bị mất đi hoặc sẽ chống lại mục tiêu của chúng ta.
Nếu con người không học những mánh khóe khác nhau để chuyển đổi sức mạnh của sự hỗn loạn thành thứ gì đó có thể sử dụng, chúng ta sẽ không sống sót một cách thành công như đã làm được.
Lòng can đảm, khả năng phục hồi, tính kiên trì và phương pháp phòng vệ trưởng thành, hoặc đối phó chuyển hoá – những cấu trúc tiêu tán của tâm trí – là rất cần thiết
Trong cuộc đời của mỗi con người, khả năng chỉ có những điều tốt đẹp xảy ra là cực kỳ mong manh. Khả năng những khát vọng của chúng ta sẽ luôn luôn thành hiện thực thì quá thấp, đến mức không đáng kể. Không sớm thì muộn, mọi người sẽ phải đối mặt với những sự kiện mâu thuẫn với những mục tiêu của họ: những điều gây thất vọng, bệnh nặng, đảo lộn về tài chính và thậm chí là cái chết không thể tránh khói.
Mỗi sự kiện kiểu này là phản hồi tiêu cực tạo ra sự hỗn loạn trong tâm trí. Mỗi sự kiện trên đe dọa cái tôi và làm suy yếu chức năng của nó. Nếu chấn thương đủ nghiêm trọng, người ta có thể mất đi khả năng tập trung vào những mục tiêu cần thiết. Và nếu điều đó xảy ra, cái tôi không còn nằm trong sự kiểm soát nữa. Nếu sự suy yếu ở mức độ nghiêm trọng, ý thức trở nên hỗn loạn và họ “đánh mất lý trí” – thì các triệu chứng khác nhau của bệnh lý tâm thân sẽ xâm chiếm. Trong những trường hợp ít nghiêm trọng hơn, cái tôi bị đe dọa vẫn sống sót, nhưng ngừng phát triển; co rúm lại dưới cuộc tấn công, thoái lui về đằng sau nhiều lớp phòng vệ và sống một cuộc đời vô vị trong trạng thái không ngừng hoài nghi.
Những ai biết cách chuyển hoá một tình huống vô vọng thành một hoạt động dòng chảy mới, có thể kiểm soát được, thì sẽ có thể tự mình tìm vui và vươn lên mạnh mẽ hơn từ những thử thách, có 3 bước chính có vẻ liên quan đến những chuyển đổi như vậy
Sự tự tin vô thức: chính là một niềm tin tuyệt đối rằng số phận của họ nằm trong tay họ. Họ không tự cho mình là trung tâm; một cách đặc thù; năng lượng tinh thần của họ không dồn vào việc chi phối môi trường của họ nhiều như việc tìm cách để vận hành nó một cách hài hoà.
Tập trung sự chú ý vào thế giới: không sử dụng hết năng lượng của mình để cố gắng thỏa mãn những gì mà họ tin là nhu cầu của bản thân, hoặc lo lắng về những ham muốn có điều kiện mang tính xã hội. Thay vào đó, sự chú ý của họ luôn tỉnh táo, không ngừng xử lý thông tin quanh mình. Trọng điểm vẫn được thiết lập bằng mục tiêu của một cá nhân, nhưng nó mở rộng đủ để anh ta chú ý và thích ứng với những sự kiện bên ngoài ngay cả nếu chúng không trực tiếp liên quan đến những gì anh mong muốn đạt được. Thái độ cởi mở giúp cho một cá nhân có thể khách quan, có thể nhận thức được những khả năng thay thế, có thể cảm thấy là một phần của thế giới xung quanh.
Sự khám phá những giải pháp mới: nếu một người hoạt động với sự tự tin vô thức, giữ sự cởi mở với môi trường và gắn bó với nó, thì một giải pháp có khả năng xuất hiện.
Cái tôi có mục đích tự thân
“Cái tôi có mục đích tự thân” là cái tôi dễ dàng nhìn nhận và biến những mối đe dọa tiềm tàng thành những thử thách mang tính thưởng thức và nhờ đó duy trì được sự hài hòa bên trong. Một người không bao giờ thấy buồn chán, ít khi lo âu, dồn hết tâm trí vào những gì đang diễn ra và ở trong trạng thái dòng chảy hầu như mọi lúc thì có thể được xem là có cái tôi có mục đích tự thân. Trên lý thuyết, từ này có nghĩa là “cái tôi có những mục tiêu độc lập” và nó ngụ ý rằng một cá nhân như vậy có tương đối ít những mục tiêu không bắt nguồn từ bên trong cái tôi của họ.
Đối với hầu hết mọi người, những mục tiêu được định hình trực tiếp bằng nhu cầu sinh lý và những thông lệ xã hội, và chính vì lẽ đó mà khởi nguồn của chúng nằm bên ngoài cái tôi. Còn đối với một người có mục đích tự thân, các mục tiêu cơ bản xuất phát từ trải nghiệm được đánh giá trong ý thức và vì vậy mà nó bắt nguồn từ chính cái tôi.
Tìm ra một mục đích có thể thống nhất các mục tiêu của một cá nhân là chưa đủ, người ta còn phải đương đầu và vượt qua được những thử thách của nó. Mục đích phải dẫn đến sự cố gắng; ý định phải được chuyển thành hành động. Chúng ta có thế gọi đây là sự quyết tâm trong việc theo đuổi mục tiêu của một người.
Điều quan trọng không phải là người ta thực sự đạt được nhiều bao nhiêu những mục tiêu mà mình đặt ra; thay vào đó, điều quan trọng là liệu nỗ lực có được tiêu tốn để đạt được mục tiêu thay vì bị phân tán hoặc lãng phí hay không.
Tôi mong rằng nó sẽ khiến mọi người suy nghĩ và quan tâm đến vấn đề này. Hoặc hạnh phúc hơn nữa, là nó sẽ giúp người đọc bắt đầu hình dung ra “khung sườn” của một “hệ điều hành”, bắt đầu tìm thấy một con đường, nhìn thấy một phương pháp để biết cách tự kiến tạo “hệ điều hành” của riêng mình, của gia đình mình, của tổ chức mình và cũng từ đó góp phần tạo nên xã hội mình
Tác giả Giản Tư Trung
“Đúng Việc – Một góc nhìn về câu chuyện khai minh” của TS Giản Tư Trung chính thức đi vào Sách Giáo Khoa mới của Môn Ngữ văn Lớp 11 (Tập Hai – Bộ “Kết nối tri thức”) của NXB Giáo Dục Việt Nam
Hành trình phát triển bản thân của mỗi người chưa bao giờ là dễ dàng..
Để bắt đầu hành trình này, đòi hỏi một sự tỉnh thức, sự kiên trì và minh định, cần đồng đội, cần một quá trình tự bản thân nhìn lại và một trực giác luôn phủ định/ tự vấn chính mình và cần những sự nương tựa vào những điều tốt đẹp của cuộc sống này. Bao nhiêu tính từ – động từ – trạng từ có vẻ “trù tượng” và có phần “mơ hồ, lý thuyết suông” ở trên, dùng để NÓI thì RẤT DỄ, nhưng phải thành thật với “sự rèn luyện – sự hành động thật sự” thì mới có cơ hội cho bản thân mình phát triển – một cách vững vàng.
Chúng ta sẽ dùng đơn vị gì để đo đếm sự phát triển của bản thân mình?
Ở biến số tỉnh thức đầu tiên, cũng đã là một quá trình gian nan, phải trải qua sự trui rèn của hoàn cảnh (môi trường sinh trưởng, điều kiện vật chất – tinh thần): nỗi khổ, niềm đau trong tâm hồn, tổn thương, lo lắng, nỗi buồn, sự tức giận, không cam lòng, chịu đựng, cô đơn, cảm giác nhàm chán, nghi ngờ, phán xét, thất bại, yếu đuối, buông xả,.. phía bên kia của những vực thẩm đó, là một chân trời mới – giúp mình lớn hơn và trưởng thành hơn khi đã vượt qua và nhìn lại.
Những “công việc” quan trọng nhất mà ai cũng phải làm trong đời, chính là: Làm người, Làm dân và Làm nghề. Khi mà những “công việc” này không được coi trọng và có quá nhiều người không làm đúng việc của mình (tức là làm sai việc) thì những gì mà chúng ta đang chứng kiến (như dân gian vẫn thường nói vui là “người không phải người, dân không phải dân, lãnh đạo không phải lãnh đạo, thầy không phải thầy, nghệ sĩ không phải nghệ sĩ, trí thức không phải trí thức, doanh nhân không phải doanh nhân, hay đại học không phải đại học, hiệp hội không phải hiệp hội…”), âu cũng là chuyện không đáng ngạc nhiên mấy!
Khi ta bị hạn chế về chuyên môn hay hạn chế về năng lực làm việc thì sẽ không có nhiều lựa chọn trong công việc, vậy tự do cũng ít đi, và khả năng giữ được mình cũng khó hơn. Như vậy, trở thành một chuyên gia ưu tú trong một công việc hay một nghề nghiệp nào đó cũng là cách để mình có thể trở thành một con người tự do
“ĐÚNG VIỆC” Dành tặng những ai đã, đang và sẽ dấn thân trên hành trình tự lực khai phóng để trở thành con người tự do
ĐÚNG VIỆC đặt ra những vấn đề – tìm ra căn nguyên gốc rễ của những gì diễn ra trong xã hội (con người – tổ chức – gia đình). Quay về với những giá trị cơ bản của con người làm gốc (tính nhân bản với những giá trị trường tồn và bất biến theo thời gian…)
Thật học – thật làm – thật giá trị – SỐNG THẬT
Làm người
Con người là một sinh vật luôn đi tìm ý nghĩa (Sống để làm gì?, Học để làm gì?, làm để làm gì?, Sứ mệnh và giá trị của bản thân ta ở đâu?)
Plato
Không có giới hạn cho lẽ phải. Nó có thể vượt lên trên cả tình đồng loại và là điều mà một con người đúng nghĩa sẽ không ngừng sống và chiến đấu vì nó.
Tôi không đồng ý với quan điểm của bạn, nhưng tôi sẵn sàng chết để bảo vệ quyền được nói của bạn.
Voltaire – Đại văn hào và triết gia người Pháp
Khi được dẫn dắt bởi “con người bên trong” (lương tri, lương tâm, đạo đức, phẩm giá, phẩm hạnh, giá trị, nhân cách, lẽ sống, lẽ phải,..), ta sẽ trở nên hướng thiện và hướng thượng hơn và đặc biệt là mọi hành vi của ta sẽ không bị phụ thuộc vào ngoại cảnh.
Tự vấn và hoài nghi không ngừng nghỉ về sự hiểu biết của mình có thể giúp con người khai phóng bản thân.
Người ta chỉ vô vọng khi chẳng biết làm gì cả hay khi đặt ra cho mình quá nhiều điều to tát nhưng lại không làm được
Nếu không làm được việc lớn thì sẽ làm việc nhỏ với tình yêu lớn, làm những việc tầm thường với tấm lòng phi thường
Con người tự do/ tự trị khác con người nô lệ (nô lệ cho người khác, cho tiền bạc, cho quyền lực, cho danh vọng,..)
Con người ở bên trong – Mình (lẽ sống, lẽ phải, giá trị sống, nguyên tắc sống, lương tri, lương tâm, phẩm giá, đạo đức, sự tự trọng, sự tôn trọng,…) sẽ vừa là “chân ga” và “chân thắng” để vận hành chiếc xe cuộc đời của mình
Khi Mình chiến thắng được Ta (bản năng sẵn có) một cách ngoạn mục trong những hoàn cảnh “ngặt nghèo – mỏng manh” thì Ta sẽ rất tự hào về Mình.
Để làm được “Người” cần có năng lực “Khai phóng (khai minh và giải phỏng)” và “Khai tâm”
“Khai minh là việc con người đi ra khỏi sự không trưởng thành do chính mình tự chuốc lấy”. Bắt đầu bằng việc tư duy lại, nhận thức lại những quan niệm của bản thân về những vấn đề quan trọng nhất trong cuộc đời.
“Khai tâm – một trái tim có hồn, biết rung lên trước cái hay cái đẹp (nhất là cái đẹp vô hình, cái đẹp không nhìn thấy, không sờ thấy, mà chỉ có thể cảm thấy), biết thổn thức trước những nổi đau, biết phẫn nộ trước cái sai, cái xấu và cái ác”
Thế giới trở nên nguy hiểm, không phải bởi những kẻ gây ra tội ác, mà là vì những người chỉ đứng nhìn mà không làm gì cả
Albert Einstein
Mô hình quản trị cuộc đời
1.Khai phóng bản thân
2.Tìm ra chính mình
a.Con người văn hóa (đâu là lương tri và phẩm giá; lẽ sống; giá trị sống; đâu là “chân ga và chân thắng”… của mình?)
b.Con người chuyên môn (hay con người công việc, nghề nghiệp, sự nghiệp) – áp dụng tư vấn hướng nghiệp
3.Làm ra chính mình
4.Sống với chính mình Giữ được chính mình
Làm việc
“Làm nghề/ làm việc” cũng là “làm người”
Mình có đang hiểu đúng và làm tốt sứ mệnh của nghề/ của việc không?
Mình có đang hiểu đúng và làm tốt sứ mệnh của nghề/ của việc không? (Lãnh đạo hay Cai trị; Trí thức hay Trí nô; Nghệ sĩ; giải trí – nghệ thuật – văn hóa)
Ba cấp độ hạnh phúc khi đi làm
Hạnh phúc khi kiếm được, có được cái mình muốn -> ”To have – chiếm hữu”
Hạnh phúc khi được người khác trân trọng và ghi nhận -> ”To give – cống hiến”
Hạnh phúc khi nhìn thấy thành quả bản thân mình trong kết quả của công việc, thầm kín tự hào về bản thân về những gì mình đã cống hiến -> ”To be – là mình”
Làm Dân
“Nô dân”, “Thần dân” và “Công dân”
Một công dân đúng nghĩa có sự hiểu biết sâu sắc về con người tự do/ tự trị, về hiện trạng xã hội mình đang sống, cũng như biết rằng xã hội đó nên được quản trị như thế nào thì tốt và cùng tham gia xây dựng bộ máy quản trị đó từ vai trò cá nhân và trong cuộc sống hàng ngày của mình.
Khi người dân sợ chính quyền thì độc tài xuất hiện. Khi chính quyền sợ người dân thì tự do xuất hiện
Thomas Jefferson
Làm giáo dục
Edward Gibbon từng nói: “Mỗi người đều nhận được hai thứ giáo dục: một thứ do người khác truyền cho; một thứ, quan trọng hơn nhiều, do mình tự tạo lấy”.
Khi người học hiểu được rằng “Ta là sản phẩm của chính mình” thì sẽ có thêm niềm tin vào giáo dục.
Bởi có thể phải mất rất nhiều năm để có thể tạo ra một cuộc cách mạng về giáo dục, trong đó cần đến sự tham gia của nhà nước, nhà trường và cả các bậc thức giả trong xã hội. Nhưng một cuộc cách mạng về sự học của cá nhân có thể diễn ra một cách rất nhanh chóng, chỉ bằng sự chủ động và quyết tâm của chính bản thân mỗi người. Bởi đây là cuộc cách mạng “của ta, do ta và vì tá”!
“Happiness is when what you think say and do are in harmony” – Mahatma Gandhi