10 điều cần biết về bộ Não con người – Mozaik education
Có bao nhiêu tế bào thần kinh trong não người?
Bộ não con người chứa khoảng 14 tỷ tế bào thần kinh (tế bào thần kinh), giao tiếp với nhau thông qua các sợi thần kinh, được gọi là sợi trục.
Bộ não là một cơ quan cực kỳ phức tạp. Cùng với hệ thống nội tiết, nó đảm bảo hoạt động bình thường của cơ thể trong những hoàn cảnh thay đổi bằng cách điều chỉnh các quá trình của nó.
Bộ não người nặng bao nhiêu?
Ở người lớn, khối lượng trung bình của não là khoảng 1300 gram. Điều này chỉ chiếm 2% tổng khối lượng cơ thể, trong khi não sử dụng tới 20% năng lượng của cơ thể.
Não cần glucose để hoạt động bình thường. Khi não của bạn đang làm việc chăm chỉ, chẳng hạn như khi học tập, sáng tạo hoặc cố gắng hiểu hoặc giải quyết vấn đề, hãy bổ sung một số viên glucose.
Điều gì bảo vệ não?
Vì não là một trong những cơ quan quan trọng nhất của cơ thể con người nên nó phải được bảo vệ cực kỳ tốt.
Não nằm trong khoang sọ. Ngoài xương sọ, nó được bảo vệ bởi 3 lớp màng gọi là màng não. Không gian xung quanh não và tâm thất trong não chứa đầy một chất lỏng, gọi là dịch não tủy, giúp bảo vệ não tốt hơn. Dịch não tủy rất giàu chất dinh dưỡng.
Các bộ phận của não là gì?
1. Đại não (cerebrum): Đây là phần phát triển nhất của não. Nó là trung tâm của các chức năng phức tạp nhất, chẳng hạn như điều phối lời nói và chuyển động, tư duy logic, trí nhớ và những cảm xúc nhất định. Nó được chia thành hai bán cầu. Lớp ngoài của nó được gọi là vỏ não (còn được gọi là chất xám). Chất trắng được tìm thấy bên dưới lớp này.
2. Tiểu não (Cerebellum): Nó đóng một vai trò quan trọng trong việc phối hợp các phong trào.
3. Thân não (Brain stem):
Hành tủy: Chứa trung tâm hô hấp.
Cầu não: Nó nằm giữa não giữa và hành não.
Mesencephalon: Nó nằm ở trung tâm của não. Nó chịu trách nhiệm kiểm soát chuyển động của nhãn cầu và kích thước của đồng tử.
4. Vùng dưới đồi và tuyến yên (Hypothalamus and pituitary gland)
5. Não thất (ventricles): Não thất bên trái, não thất bên phải, não thất thứ ba và não thất thứ tư
6. Đồi thụy (thalamus)
7. Nhân bèo (lentiform nucleus)
8. Nhân đuôi (caudate nucleus)
9. Hạch hạnh nhân (amygdala)
Diencephalon nằm giữa vỏ não và phần trên của não:
đồi thị: Nó bao gồm hai phần hình trứng. Nó hoạt động như trung tâm chuyển tiếp của các xung cảm giác, ngoại trừ các xung khứu giác. Nó đóng một vai trò quan trọng trong việc hình thành những cảm xúc nhất định và điều hòa giấc ngủ.
vùng dưới đồi: Là trung tâm của hệ nội tiết; nó đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các chức năng thực vật nhất định, chẳng hạn như đói, no, khát và nhiệt độ cơ thể.
Tuyến yên, tuyến não thùy
– Tế bào tuyến sinh dục: Chúng được điều tiết bởi các hormone của các tế bào thần kinh nội tiết nhỏ của vùng dưới đồi. Chúng tiết ra các hormone điều tiết các tế bào tiết hormone khác;
– Thùy trước của tuyến yên: Các tế bào thần kinh nội tiết của nó tiết ra hormone điều tiết các tuyến nội tiết khác. Việc tiết hormone của nó được điều tiết bởi các hormone do vùng dưới đồi tiết ra;
– Các tế bào thần kinh nội tiết lớn: Các tế bào thần kinh nội tiết trong vùng dưới đồi. Chúng tiết ra các hormone đi tới thùy trước của tuyến yên rồi đi vào máu. Chúng tiết hormone oxytocin và ADH;
– Vùng dưới đồi: Một phần của não trung gian, trung tâm của hệ nội tiết tố. Nó chứa các tế bào thần kinh nội tiết tiết ra hormone điều tiết tuyến yên;
– Các tế bào thần kinh nội tiết nhỏ: Các tế bào thần kinh nội tiết trong vùng dưới đồi. Chúng tiết ra hormone đi tới thùy trước của tuyến yên và điều tiết các tế bào tiết hormone khác ở đây;
– Thùy sau của tuyến yên: Oxytocin và ADH được tiết ra bởi các tế bào thần kinh nội tiết lớn được lưu trữ ở đây trước khi đi vào máu;
Các thùy
TSH: Nó kích thích tiết hormone triiodothyronine và hormone thyroxine trong tuyến giáp
ACTH: Nó kích thích tiết hormone chuyển hóa cacbohydrat và hormone tình dục ở vỏ thượng thận
Hormone tăng trưởng: Nó kích thích sự phát triển của xương và cơ bắp. Khi thiếu hụt nó, ta sẽ mắc chứng lùn theo tỉ lệ, còn khi có quá nhiều nó, ta mắc chứng khổng lồ, hoặc bệnh to cực ở người lớn. Bệnh to cực gây ảnh hưởng đến sự phát triển của lưỡi, tay, mũi và tai.
FSH, LH: Hormone kích thích nan trứng (FSH) và hormone kích thích hoàng thể (LH). Chúng được đặt tên theo vai trò của chúng trong cơ thể nữ giới, nhưng chúng cũng kiểm soát các chức năng sinh dục trong cơ thể nam giới.
Prolactin: Nó kích thích các tuyến vú cho sữa.
ADH: Còn được gọi là hormone giản niệu. Nó làm giảm tăng sự hấp thụ nước ở thận, làm giảm lượng nước tiểu.
Oxytocin: Nó kích thích sự co thắt của các cơ trơn khi sinh nở và cho con bú, đóng vai trò quan trọng trong một số cảm xúc và hành vi xã hội nhất định.
Vỏ não là gì?
Lớp ngoài cùng của não là vỏ đại não hay còn gọi là chất xám, chỉ dày 2–4 mm.
Bề mặt của nó có các đường gờ (gyrus, pl. gyri) và các rãnh (sulcus, pl. sulci). Nó kiểm soát cảm xúc, chuyển động, giấc ngủ, sự tỉnh táo, ý thức, lời nói, ngôn ngữ, suy nghĩ, hiểu biết, học tập, trí nhớ và hành vi.
Có những khoang nào trong não?
Có bốn khoang bên trong não. Những khoang này, được gọi là não thất, chứa đầy dịch não tủy.
Phần nào của não kiểm soát cảm xúc?
Hệ thống limbic là một nhóm các cấu trúc liên kết nằm sâu trong não bộ, có nhiệm vụ kiểm soát cảm xúc và hành vi của con người
Mọi hành động của chúng ta đều được điều khiển bởi bộ não. Tuy nhiên, nó không chỉ chịu trách nhiệm kiểm soát hành động mà còn chịu trách nhiệm hình thành cảm xúc. Trung tâm cảm xúc ‘bật’ khi chúng ta thể hiện một loại cảm xúc nào đó. Trung tâm này nằm trong vỏ não và thân não và được gọi là hệ thống limbic. Những cảm xúc như hạnh phúc, đau đớn, sợ hãi cũng có thể được hình thành bằng cách kích thích trung tâm cảm xúc.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của hệ thống limbic là giúp chúng ta đưa ra quyết định chính xác khi gặp nguy hiểm.
Trong tình huống nguy hiểm, chúng ta cố gắng tránh nguy hiểm bằng cách trốn thoát hoặc chiến đấu. Phản ứng ‘chiến đấu hoặc bỏ chạy’ được kích hoạt bởi hệ thống limbic.
Tại sao giấc ngủ lại quan trọng đối với não?
Giấc ngủ có tầm quan trọng sống còn. Nó không phải là sự đình chỉ hoạt động của hệ thần kinh mà là một chức năng thần kinh hoạt động, được di truyền.
Chúng ta ngủ thiếp đi khi các tín hiệu được gửi từ thân não làm giảm hoạt động của não. Độ sâu của giấc ngủ không đồng đều; các giai đoạn sâu và hời hợt xen kẽ nhau.
Trong khi ngủ, cơ thể phục hồi nguồn cung cấp năng lượng và loại bỏ các chất thải trao đổi chất. Tuy nhiên, giấc ngủ thậm chí còn quan trọng hơn đối với hệ thần kinh. Khi chúng ta ngủ, các tế bào não cũng như protein và các chất khác cần thiết cho khớp thần kinh được tạo ra và thay thế, đồng thời các khớp thần kinh mới được hình thành.
Nếu có đồng hồ thông minh, bạn có thể theo dõi thời lượng và các giai đoạn của giấc ngủ. Thực hiện quan sát trong một tuần. Trung bình bạn ngủ bao nhiêu mỗi ngày?
Làm thế nào bộ não con người có thể được kiểm tra?
Ngày nay, có một số kỹ thuật có sẵn để kiểm tra chức năng và rối loạn chức năng của não người.
Kỹ thuật hình ảnh để kiểm tra cấu trúc và chức năng của não:
Quét CT (chụp cắt lớp điện toán) hoặc PET (chụp cắt lớp phát xạ positron)
Quét MRI (chụp cộng hưởng từ)
Đánh giá tâm sinh lý:
EEG (Điện não đồ): là phương pháp ghi lại hoạt động điện do não tạo ra thông qua các điện cực đặt trên bề mặt da đầu.
Xem thêm bài viết:
Sức mạnh của não bộ con người và khả năng lưu trữ bộ não trên máy tính?
Luận điểm khoa học và góc nhìn thế tục qua hiện tượng Thích Minh Tuệ
Vì sao khổ hạnh – thực hành được xem trọng?
Trước đây, xã hội tồn tại bằng “sự tằn tiện”, được thể hiện qua thực hành trong các tôn giáo bao gồm: việc nhịn ăn nhịn mặt giảm thiểu nhu cầu cá nhân kìm nén ham muốn tự nhiên đến tối thiểu và từ đó hy sinh cho một mục tiêu hay một nghi lễ thoát Phàm thần thánh hơn và thiêng liên hơn.
Khác với, các hệ “Chủ Nghĩa Pro sản xuất” (Họ ủng hộ sản xuất) như là chủ nghĩa tư bản và kể cả chủ nghĩa xã hội.
Hành vi Khổ hạnh được xem là nền tảng cho sự tồn tại của hầu hết các xã hội trong các giai đoạn khó khăn và trên cơ sở đó tăng cường tính thích ứng của toàn bộ cộng đồng ở gốc nhìn tổng quát thì sự Khổ Hạnh và khả năng chấp nhận chịu khổ diện rộng dưới vỏ bọc và lý thuyết tôn giáo là dấu hiệu của một xã hội còn khả năng thích ứng và tồn tại giới lý thuyết tiến hóa xã hội.
Về mặt giả định nghiên cứu thì Costly Signaling Theory cho rằng các quần thể có niềm tin tôn giáo và tuân thủ chặt chẽ những yêu cầu Khổ Hạnh (dù nó tạo ra bất tiện cho đời sống của họ) Nhưng mà sự bất tiện này được ghi nhận trong các hệ thống giáo lý tôn giáo cho thấy khả năng thích ứng và sống sót tốt hơn hẳn so với những quần thể thế tục (những quần thể Phi tôn giáo không có tính tôn giáo – nơi mà sự hợp tác chỉ có thể dựa vào tinh thần tự nguyện và goodwill của các cá thể dù họ cũng có những quy định có thể ràng buộc hành vi – bao gồm cả những niềm tin có tính thứ bật như là xã hội chủ nghĩa).
Như vậy, chỉ nhờ vào niềm tin Tôn giáo là có thể kết nối cộng đồng và duy trì sức sống của nó hay là chúng ta còn yếu tố nào khác?
Richard Sosis khẳng định rằng:
- Các cộng đồng tôn giáo ít có khả năng bị tan rã vì những lý do như là xung đột nội bộ hay là thất bại kinh tế như là những cộng đồng thế tục;
- Cộng đồng càng có nhiều những yêu cầu Tôn giáo tuân thủ chặt chẽ gây khó khăn (Khổ hạnh) và đòi hỏi sự hy sinh của các cá thể trong đời sống hàng ngày sẽ giúp các cộng động tín hữu sống sót lâu hơn, nhưng những yêu cầu này lại không giúp ích gì được cho các cộng đồng thế tục;
Sức sống của các cộng đồng tôn giáo chính là nhờ vào những yêu cầu khổ hạnh kiểm soát và hạn chế ham muốn cá nhân với màu sắc và lý giải tôn giáo.
Vì sao hiện tượng, “Thích Minh Tuệ” được mọi người quan tâm?
Một yếu tố mà nghiên cứu của Sosis có nhắc đến là khủng hoảng kinh tế và các thời khắc hiểm nghèo của xã hội khi mà sự tồn vong của cộng đồng đang ở tình thế ngàn cân treo sợi tóc thì ở những thời điểm này, các biện pháp tằn tiện hy sinh cá nhân dưới ngôn ngữ và thực hành tôn giáo trở nên hiệu quả hơn và mạnh mẽ hơn tất cả những cái diễn ngôn thế tục khác.
“Thật ra cũng khá dễ hiểu về nhà sư Minh Tuệ, người dân đang mất niềm tin vào các sư tại chùa, ví dụ như chùa ba vàng, sư cúng 10 tỉ xỉu liền, sư thích xoa bóp, sư hiến kế kiếm tiền, thì sư Minh Tuệ như ngọn đuốc, thắp sáng lại niềm tin Phật pháp, và vụ việc thượng tọa thích Minh Đạo tán thán sư Minh Tuệ xong thì bị phạt quỳ xám hối, rút khỏi giáo hội, không có lửa sao có khói, cây đuốc đã cháy, nếu nó không bị giáo hội dập từ lúc đầu, thì nó sẽ cháy liên tục, liên tục, soi ra những ma vương núp bóng. Sẽ như vậy (Bình luận của @ngoccao3686)
Bổ sung cho quan điểm ở trên của đọc giả, mời các bạn tiếp tục xem video của nhà báo Mặc Lâm
Có một bộ phim kinh điển tên Malèna kể về một cô gái đẹp tuyệt trần. Nhan sắc của cô khiến mọi đàn ông điên đảo dù cô không chủ động phô bày. Nghịch lý là xã hội không (dám) chỉ trích đám đàn ông mê muội nhưng lại chỉ trích cô, để cuộc đời cô rơi vào luân lạc.
Sự việc ông Tuệ cũng như vậy. Ông ấy tu một mình, không muốn ảnh hưởng ai, nhưng lại vô tình gây ảnh hưởng lên một nhóm người. Nhóm người ấy gây ảnh hưởng xấu lên xã hội: lừa đảo, trục lợi, cuồng tín, gây rối trật tự, ùn tắc giao thông... Và vẫn nghịch lý là, thay vì lên án nhóm người ấy thì người ta cứ chĩa mũi dùi vào ông, dù ông không có nhu cầu tranh luận. (Bình luận của @thekhoaluong6146)
Vì sao những nguyên tắc và giáo lý tôn giáo có khả năng thuyết phục con người chịu khổ và kìm nén ham muốn tốt hơn là các lý thuyết hợp tác và ý tưởng chính trị thế tục khác?
Trong nghiên cứu của Rappaport (1971): thì đầu tư và xây dựng các quy tắc xã hội với ý nghĩa Thần Thánh là một cách hiệu quả để che giấu sự tùy tiện (Tất cả mọi người đều có thể ăn thịt nhưng mà mình phải chọn ăn chay; một người tu hành chỉ ăn một bữa mà không được quá 12:00 quá 12:00 Trưa giờ Ngọ; không được ngủ ở tư thế nào không được mặc cái gì thì đều là những giới hạn tự thân mà tôn giáo áp đặt lên người tu)
Mục tiêu cuối cùng của toàn bộ quá trình Khổ hạnh là “thoát tục” cũng là thoát khỏi luân hồi hay là “nhập niết bàn” – một dạng ngôn ngữ dù tên gọi và cách giải nghĩa có khác biệt nhưng nhìn chung là có sự tương đồng giữa các tôn giáo như là: Do Thái hay là Thiên Chúa giáo,.. Ý thức cộng đồng và tinh thần trách nhiệm được tạo ra bởi các nghi lễ thế tục mà ở Việt Nam chúng ta có thể tưởng tượng ra như là ra quân phát động , phong trào Biểu dương khen thưởng,.. – mang tính cá nhân không có sức nặng bằng các nghi lễ tôn giáo – mang tính kết nối với những thực thể siêu nhiên siêu phàm thần thánh dù là Phật hay là Chúa, vĩ đại hơn đáng tinh cậy hơn và từ đó nó có lý do hơn.
Trong thời Mạt Pháp: Phật giáo không còn khả năng cứu khổ cho người dân? Liên Hoa Sinh là ai?
Nguồn bài viết từ Hội Đồng Cừu
Xem thêm bài viết rất hay tại spiderum – bình dân và dễ hiểu hơn:
Khép lại hành trình của Thích Minh Tuệ với công chúng thời gian qua
KHÁM PHÁ NGÔN NGỮ TƯ DUY (NLP) – Phillip Miller
Lời giới thiệu từ “TỦ SÁCH NỀN TẢNG ĐỔI ĐỜI” Nhà sáng lập – Chủ tịch tập đoàn Trung Nguyên Legend ĐẶNG LÊ NGUYÊN VŨ
Tác giả thường gọi NLP là “bộ công cụ cuộc sống” – life toolbox. Chiếc thùng này có hai ngăn: Ngăn thứ nhất chứa những công cụ giúp bạn hiểu được chính mình, còn ngăn thứ hai đựng những công cụ giúp bạn hiểu được người khác.
Mục đích của việc sử dụng những công cụ này là nhằm củng cố khả năng giao tiếp, tương tác hiệu quả hơn; tạo nguồn động lực mạnh mẽ, tốt đẹp cho bản thân và cho người khác; đồng thời giúp hình thành lối suy nghĩ tích cực hơn.
Bốn “trụ cột” trong NLP
Năm thái độ cần có đề nghiên cứu về NLP:
Trong NLP có một số ý tưởng có sức ảnh hưởng mạnh, chúng có thề được sử dụng theo những cách thức bị xem là trái với nguyên tắc đối nhân xử thế thông thường. Do đó, hãy kiềm tra xem liệu bạn đang hành động chỉ vì lợi ích cá nhân hay đang cân nhắc đến lợi ích của mọi người. Việc hiều rõ và tạo ảnh hưởng tích cực cho bản thân, cho người khác là việc nên làm, tuy nhiên không được tìm cách thao túng, lôi kéo mọi người. Vì vậy, nội dung chính của 3R là:
- Respect (Tôn trọng) người khác;
- Reassurance (Trấn an) mọi người (nếu cần), bởi có thề họ không mang thái độ tích cực đối với sự thay đổi giống như bạn;
- Recognition (Công nhận) thực tế rằng mỗi người là một cá thề duy nhất;
10 ý tưởng – phương pháp tiếp cận cuộc sống thú vị
Ý tưởng 1: Không có thất bại, chỉ có phản hồi. Hãy định nghĩa lại từ “thất bại” (tiêu cực), xem đó là cơ hội đề “học hỏi” (tích cực)
Ý tưởng 2: Nếu cách đó không đem lại kết quả cho bạn, hãy thử cách khác!
Cảm giác “húc đầu vào tường” do cố tìm cách giải quyết vấn đề bằng phương pháp không phù hợp có thề là sự gợi nhắc mạnh mẽ rằng giờ là lúc nên bước lùi lại đề quan sát – dừng lại và suy nghĩ – và thử áp dụng phương pháp thay thế khác.
Ý tưởng 3: Chúng ta đã có đủ những nguồn lực cần thiết
Có nên thực hiện một dự án DIY (Do It Yourself – Tự mình làm lây)? Ai đó giỏi về các kỹ năng có liên quan đề hướng dẫn cho bạn?
Ý tưởng 4: Nếu một người có thể làm được thì người khác cũng có thể…
Nếu tôi ao ước mình chơi gôn giỏi như Tiger Woods, vẽ đẹp như Michelangelo hoặc hát hay như ca sĩ Bryn Terfel, cách nghĩ này sẽ giới hạn niềm tin của tôi!
Nhưng nếu tôi cho rằng đôi khi mình có thề thực hiện một cú đi bóng tuyệt đẹp, vẽ đúng một đường nét nào đó hoặc thật sự chinh phục được một nốt cao, ý nghĩ đó sẽ giúp tôi từng bước vượt qua những hạn chế của bản thân.
Ý tưởng 5: Chúng ta có thể đưa ra những lựa chọn tốt nhất vào từng thời điểm …
“Họ không phái là những người bất tài, chỉ đơn giản là họ không đưa ra những quyết định tốt nhất…”. Đừng cảm thấy thất vọng khi Chúng ta nghĩ rằng mình đang hành động theo cách tốt nhất, chỉ là mọi việc không diễn ra theo hướng đó mà thôi. Nhớ rằng lúc ấy họ cũng nghĩ mình đã đưa ra quyết định tốt nhất.
Ý tưởng 6: Tâm trí và cơ thể là những bộ phận thuộc cùng một hệ thống
Theo bạn thì họ đang cảm thấy thế nào?
Cảm xúc trong lòng bạn và những biều lộ trên gương mặt, cử chỉ bên ngoài có liên hệ với nhau. Khi bạn đang trong tâm trạng vui vẻ, những biều hiện của niềm vui sẽ hiền hiện ngay trên khuôn mặt bạn. Đôi khi, tư thế của bạn ngăn cản bạn cảm nhận một số cảm xúc nhất định. Ví dụ, hãy đứng cúi đầu nhìn xuống đất và cố mỉm cười thử xem.
Ý tưởng 7: Mỗi người thường hành xử theo “thế giới quan” của riêng mình. Chẳng lấy làm ngạc nhiên nếu đôi lúc mọi người không hiều được nhau! Vào những lúc như thế, hãy nhận biết rằng đây là một sự khởi đầu hoàn hảo
Ý tưởng 8: “Bản đồ thế giới” của mỗi cá nhân không phải là thế giới thực.
Khi giao tiếp với ai đó, bạn sẽ tiếp xúc với thế giới quan của họ chứ không phải với thế giới “thực”.
Ý tưởng 9: Bạn không thể không giao tiếp. Thậm chí hành động “không làm gì” cũng là một cách giao tiếp!
Ý tưởng 10: Hiệu quả của giao tiếp được đo lường bằng phản hồi từ người nghe.
Bản thân bạn hãy suy nghĩ về cách diễn đạt sao cho hiệu quả, chứ đừng vội vàng trách cứ người nghe!
“Củ hành (hay bản đồ) tính cách”
Chúng ta chỉ nghĩ đến ba “lớp vỏ” bên ngoài – môi trường, hành vi và năng lực. Mọi chuyện vẫn tiếp diễn như thế cho đến khi bước vào “phạm vi tranh luận không thoải mái” (như khi đặt ra câu hỏi mấu chốt), chúng ta mới bắt đầu nghĩ về các “lớp vỏ” bên trong và thật sự tự vấn bản thân vì sao chúng ta lại làm những công việc hiện tại.
Khích lệ và ngăn cản: đừng đánh đồng bản chất con người với hành vi của họ. Ví dụ, Ở cương vị là bậc phụ huynh, khi khiển trách con trẻ, bạn nên nói “Đó là việc làm sai trái’.” thay vì nói “Con là đứa hư hỏng!”
Các loại hình ngôn ngữ tư duy:
Sử dụng ngôn ngữ hình ảnh (visual): Bạn có thể sử dụng những cụm từ dẫn dắt trí tưởng tượng như:
Hãy hình dung, nhìn này, mường tượng trong đầu một bức tranh, hãy đặt mình trong bối cánh này, đứng trên quan điểm khác, khoánh khác lóe sáng (ý nghĩ)…
Và nếu muốn làm sáng rõ, sinh động thêm cho hình ảnh, chúng ta có thể bổ sung vài chi tiết mô tả như: Trong suốt như pha lê, màu sáng hoặc màu xỉn, sác nét, lờ mờ, hình ánh 2 chiều (2D) hoặc ba chiều (3D), ánh thường hoặc ánh toàn cánh (panorama), ánh động hoặc ánh tĩnh (máy tính)…
Sử dụng ngôn ngữ âm thanh (Auditory): Những cụm từ thường được dùng là: Nghe, rõ ràng, ồn ào, gay gât, trò chuyện, hòa âm, nghe nhu rót vào tai, “Điều đó đánh trúng tình cám của tôi”, rõ nhu tiếng chuông, “Nghe chừng hay đấy!”, “Hãy lâng nghe và học hỏi”, “Lời lẽ thật thi vị!”, “Tôi đang nghe bạn nói đây”,…
Có thể mô tả thêm bằng những từ tượng thanh như: Om sòm – yên ắng, chát chúa – êm dịu, trầm – bổng, nhanh – chậm, du dương – “đinh tai nhức óc”, (giọng) nhấn nhá – đều đều, (giọng nói) điềm tĩnh – đầy cảm xúc, liến thoáng – ôn tồn, gần – xa,..
Sử dụng ngôn ngữ cảm nhận (Kinaesthetic) thường sử dụng những từ ngữ như: Cảm thấy, mềm mại – cứng nhắc, thoải mái, vững chắc, ấm áp – lạnh lẽo, mịn màng, thấu đáo, cảm thông, giữ khư khư, “Cái của nợ!”, cứng như đá, “Tôi cám thấy như thế là ổn”, ấn tượng sâu sắc,…
Bên cạnh đó, cũng có thề nhấn mạnh các cảm nhận này bằng những từ thề hiện: vị trí trên cơ thể – đầu (lí trí), tim (tâm, tấm lòng), bụng (lòng dạ, bụng dạ); cường độ cám xúc – mãnh liệt hoặc mềm lòng; nhiệt độ – nóng hoặc lạnh; thời gian – liên tục hoặc chóng vánh.
Cách sử dụng kỹ thuật “mỏ neo” – “Mỏ neo” là một tác nhân kích thích ký ức – có thề tích cực hoặc tiêu cực. Nếu bạn muốn thoát khỏi trạng thái này đề chuyền sang trạng thái khác (như từ buồn bực sang thư giãn), hãy cầu viện một “mỏ neo” tích cực.
Các quan điểm khác nhau
Bối cảnh lúc đó như thế nào? Bạn đã nói gì? Bạn đã nói như thế nào? Lúc đó bạn cảm thấy thế nào? Người kia đối đáp ra sao? Cách bạn phản ứng với những điều họ nói? Tình hình như thế nào vào cuối buổi đối thoại? | ||
Hãy ngồi đúng với tư thế người kia đã ngồi trong suốt buổi nói chuyện cùng bạn. Đặt mình vào vị trí của họ càng chi tiết càng tốt: cách họ ngồi, vẻ mặt của họ và kề cả cảm nhận của họ. | ||
Giờ thì bắt đầu nhớ lại cuộc đối thoại từ quan điểm của họ: Họ nói như thế nào? Họ nghe được điều gì? Họ nhìn thấy điều gì? Nó khiến họ cảm thấy thế nào? Họ ứng đáp ra sao với điều này? |
Bước lùi ra xa một chút đề bạn có thề nhìn thấy hai chiếc ghế trống. Giờ tưởng tượng rằng bạn là người quan sát trung lập trong suốt thời gian diễn ra cuộc đối thoại.
Bạn đã nhìn thấy, nghe thấy điều gì? Điều gì đang diễn ra giữa hai người này? Bạn nghĩ hai bên sẽ cảm thấy thế nào sau cuộc đối thoại?
Đồng hồ đo mức độ quan tâm bản thân (Stuffometer).
Đây là một công cụ thề hiện mức độ chú tâm của bạn vào những sự việc của riêng cá nhân bạn hoặc của người khác. CHUYỆN CỦA TÔI + CHUYỆN CỦA HỌ = 100% |
Kim đồng hồ chỉ ở vạch 0%, nghĩa là bạn hoàn toàn tập trung vào người kia và bỏ bê bản thân (điều này rất ít khi xảy ra); còn khi kim đồng hồ chỉ ở vạch 100%, nghĩa là bạn chỉ biết quan tâm cho cá nhân mình, không thèm “đếm xỉa” đến người khác (trường hợp này là rất thường xuyên).
Hãy xem xét chỉ số hiền thị trên đồng hồ đo này trong bất kỳ cuộc đối thoại nào! Và lưu ý kiểm tra:
- Có phải tôi vừa trình bày thành công quan điểm của mình?
- Người kia có nắm bắt được ý của tôi hay không?
- Họ có hiểu không?
- Tôi đã lắng nghe quan điểm của họ chưa?
- Tôi có ghi nhận quan điểm của họ không?
- Tôi đã phản hồi như thế nào?
Sự hòa hợp: là phải nhận ra những mối quan tâm chung giữa bạn với người mà bạn đang nói chuyện để giảm thiểu sự khác biệt. Hòa hợp với gia đình và bạn bè thân thiết là điều tự nhiên, dễ dàng, hãy phát triền tinh thần ấy với người khác. Một trong những cách đề làm được điều này là tìm kiếm những điềm tương đồng với họ thay vì những điềm khác biệt.
Cách thực thi sự hòa hợp:
1. Nhìn vào người đó.
2. Lắng nghe họ nói.
3. Sau đó hãy tập trung nhìn vào mắt họ.
4. Tiếp theo, hãy chú ý đến các khía cạnh khác ở họ.
a. Dáng điệu (cơ thề, chân, tay, độ nghiêng của đầu, hai vai và hai bàn tay)
b. Vẻ mặt
c. Hướng nhìn
d. Hướng di chuyền của mắt
e. Nhịp thở (tốc độ, nông hay sâu, mạnh hay nhẹ)
f. Cử chỉ và sự chuyền động của cơ thề
5. Điều chỉnh âm lượng giọng nói của bạn cho phù hợp với âm lượng giọng nói của họ một cách thật khéo léo (nhịp độ, âm lượng, thanh điệu, ngữ điệu)
6. Hãy chú ý đến loại hình ngôn ngữ – âm thanh, hình ảnh hoặc cảm nhận và những ngôn ngữ mà họ đang sử dụng.
7. Thật sự quan tâm đến người đang đối thoại với mình và những gì họ nói
4 mức độ lắng nghe
- Mức độ thứ nhất – Lắng nghe theo kiểu hình thức
- Mức độ thứ hai – Lắng nghe theo kiểu đối thoại
- Mức độ thứ ba – Lắng nghe chủ động
- Mức độ thứ tư – Lắng nghe sâu
Xuyên tạc – khi ý nghĩa của trải nghiệm bị thay đổi,
Trách nhiệm (hay lỗi) bị đặt lên vai một đối tượng vô danh thứ ba. Những tuyên bố kiều này thường bắt đầu bằng cụm từ “Người ta nói…” – một cách khéo léo đề chối bỏ trách nhiệm.
Hãy kiềm tra những tuyên bố mơ hồ này bằng cách tìm hiều kỹ những gì đang diễn ra, yêu cầu cung cấp bằng chứng cụ thề đề biết được người thứ ba này là ai và liệu những điều được nói đó có đúng sự thật hay không.
Bạn phỏng đoán về những điều người khác đang nghĩ. Bạn đưa ra những giả định về quy trình suy nghĩ của họ.
Đôi khi những giả định đó là đúng nhưng không phải lúc nào cũng được như vậy. Và khi bạn hành động dựa trên những điều phỏng đoán về người nào đó thì cũng là lúc rắc rối bắt đầu nảy sinh.
Loại bỏ – khi thông tin bị bỏ qua hoặc bỏ sót
Việc đặt câu hỏi đề biết thêm thông tin cần phải được thực hiện một cách thận trọng
thông tin có liên quan đến chủ đề cần nói đã bị bỏ sót. Thông tin về việc Ai đã nói và Nói khi nào đã không được cung cấp đầy đủ. Nếu không thận trọng khi đặt ra câu hỏi đề tìm kiếm thông tin bị bỏ sót, bạn có thề làm cho người nói cảm thấy họ đang bị dò xét thiếu thiện chí.
Khái quát hóa – khi sự hợp lý được sử dụng một cách bất hợp lý. Khái quát hóa là cách suy nghĩ và hành xử vốn có của chúng ta
Quy tắc, luật lệ là những công cụ tuyệt vời đề mọi người tuân theo trong một hoạt động chung nào đó. Tuy nhiên, đối với những quy tắc xuất phát từ niềm tin cố hữu, mang tính bắt buộc như “Tôiphái…”, “Bạn nên…” hoặc (gián tiếp) “Nhà chức trách cân hành động để giái quyết chuyện này!”, việc đặt câu hỏi nghi vấn quá thẳng thắn có thề sẽ dẫn đến xung đột
Các “bộ lọc” (xu hướng nhận thức)
Bộ lọc 1 – “Tiếp cận” và “Tránh né”
Những người có xu hướng “tránh né” thường chăm bẵm vào những điều mình không muốn. Họ cố tránh những nguy cơ và đảm bảo mọi thứ phải an toàn trước khi tiến lên. Họ cũng có khả năng dự đoán các vấn đề và giải quyết chúng nhưng vì quá “phòng xa” và ngại mạo hiềm mà đôi khi họ vuột mất cơ hội quý giá. Họ thường hay than phiền. Có thề họ không giỏi đưa ra mục tiêu bởi hầu hết mọi thứ trở nên kém triền vọng qua cách nhìn của họ. Nhìn chung, họ là những người khá tiêu cực. | Họ có những mục tiêu, mục đích rất rõ ràng. Họ có tầm nhìn cho chính bản thân, tầm nhìn về tương lai của gia đình hay của doanh nghiệp họ đang điều hành. Họ năng động và hào hứng thực hiện mọi việc. Tuy nhiên, họ ít khi dừng lại để nghĩ về những rắc rối tiềm ẩn. Họ có xu hướng đè bẹp những gì cản trở họ. Đây là những người có xu hướng tiến tới. Họ biết bản thân mình muốn gì và câu cửa miệng của họ là “Tôi muốn…”. |
Bộ lọc 2 – “Tự đánh giá” và “Nhận sự đánh giá”
Lưu ý: 2 phần mô tả bên dưới không có ý chỉ đặc điểm của “hướng nội” hay “hướng ngoại” | |
người có xu hướng “nhận sự đánh giá” thường trông đợi người khác xác nhận những suy nghĩ, quan điềm và quyết định của mình – “Người ta nghĩ thế nào về điều này?”. Họ không tin tưởng vào phán đoán của bản thân và phụ thuộc vào nhận định của người khác. | Họ tin tưởng vào phán đoán của chính mình và luôn muốn tự mình giải quyết các vấn đề. Họ tự chiêm nghiệm để kiềm tra xem liệu hành động nào đó là đúng hay sai, không cần sự đánh giá và đảm bảo của người khác. Người theo xu hướng “tự đánh giá” thường nói “Chỉ đơn gián là tôi biết thế’.”. |
Bộ lọc 3 – “Ổn định” và “Thay đổi’
Những người thích thay đổi sẽ dễ cảm thấy nhàm chán nên thường xuyên “nhảy” việc, đổi mới cách thực hiện các hoạt động thường ngày. Họ mở lòng chào đón sự thay đổi và những ảnh hưởng tích cực mà nó có thề mang lại bằng cách xem xét hiện trạng và có cái nhìn mới mẻ về cách thức hành động. Trong mắt những người không thích thay đổi, họ có thề bị xem là những “kẻ gây rối”. | Họ không thích những xáo trộn, biến động đột ngột do sự thay đổi mang lại và kiên quyết chống lại ý tưởng thay đổi. Tính ổn định liên tục là điều quan trọng đối với họ. |
Bộ lọc 4 – “Bức tranh lớn” và “Bức tranh nhỏ”
Khi xem xét hoạt động kinh doanh của một doanh nghiệp, bên cạnh việc tìm hiều chiến lược kinh doanh (“bức tranh lớn” – Họ làm gì? Làm cách nào đề chiến lược này trở nên phù hợp với thị trường của họ? Họ nhận thấy doanh nghiệp mình đang đi theo hướng nào? v.v.) cũng cần phải đi sâu vào từng chi tiết đề hiều rõ về cách thức hoạt động (“bức tranh nhỏ” – như ở khâu bán hàng: Vì sao khách hàng lại mua hàng của họ? Họ tổ chức bộ phận bán hàng, đội ngũ nhân viên bán hàng nội bộ hoặc ngoài doanh nghiệp như thế nào? Chính sách đãi ngộ đối với nhân viên bán hàng ra sao? Phần trăm tiền hoa hồng được chia như thế nào? Nhân viên bán hàng có được phương tiện di chuyền và những lợi ích nào khác? v.v.).
Áp dụng “bộ lọc” này như thế nào trong giao tiếp hàng ngày? Ví dụ, khi tôi hướng dẫn cho các doanh nhân, họ có xu hướng tập trung vào những vấn đề cụ thề, có thề là vấn đề khiến họ phiền lòng nhất tại thời điềm đó. Vì thế, trước hết tôi yêu cầu họ có tầm nhìn rộng mở hơn đề có thề hiều đầy đủ bức tranh tổng thề và cảm nhận được chiến lược kinh doanh phù hợp nhất. Sau đó, chúng tôi bắt đầu mổ xẻ vấn đề cụ thề đang khiến họ phiền lòng. Điều thú vị là khi làm thế, bạn sẽ giúp họ có được cách nhìn mới về vấn đề cũ, mở ra nhiều khả năng mới đề phát triền các giải pháp thay thế.
Bộ lọc 5 – Thước đo thời gian nào?
Thực tại luôn thay đổi, nên đừng đóng khung nhận thức của mình theo một “bộ lọc” nhất định nào.
Chúng ta có thề thay đổi nhận thức của mình khi cần
Một số cách nhìn sẽ giúp bạn cảm thấy tốt hơn, nhận ra những ý nghĩa lớn lao hơn và theo đó cho phép bạn hành động hiệu quả hơn
“Một hành vi tự nó không có ý nghĩa gì cá.
Bạn có thể làm cho nó có ý nghĩa – đặc biệt khi bày tỏ quan điểm khác bòng thái độ hòa hợp, sáng tạo và phù hợp.”
chuyền đổi thái độ từ tiêu cực sang tích cực
Nếu mọi việc không diễn ra thuận lợi, bạn có thề nhìn cuộc đời theo hướng khác đi bằng cách nào? Hãy suy nghĩ về điều đó và tự đưa ra một số ý tưởng hữu ích cho bản thân (hoặc nếu bạn đang quan tâm đến người khác, vậy thì bạn có thề làm gì đề giúp đỡ họ).
Niềm tin của bạn có giúp ích được gì cho bản thân bạn không?
Niềm tin của bạn có giúp ích được gì cho bản thân bạn không? Chúng có hỗ trợ bạn trở thành kiều mẫu người như bạn muốn? Có hai loại niềm tin: niềm tin hạn hẹp, là những niềm tin gây cản trở cho bạn; và niềm tin tích cực hay niềm tin củng cố sức mạnh, là những niềm tin tiếp thêm động lực, cổ vũ tinh thần bạn.
Những niềm tin hạn hẹp Có sự khác biệt giữa “Tôi sẽ không…” và “Không, tôi thật sự không thể.”. Và rồi tôi lại nghĩ “Đó có phái là khác biệt thật sự không, hay chỉ là suy nghĩ của riêng tôi?”. Thử thách niềm tinh hạn hẹp của bạn bằng cách: “Sao dám cho rằng tôi có thể làm được điều đó!”. | Những niềm tin tích cực “Tôi không biết…” è “… nhưng tôi có thể học“. Đây là khái niệm (hay mô hình) được sử dụng tại khoa Kinh doanh, trường Đại học Cranfield. Nó giúp mọi người xây dựng lối tư duy tích cực. Ví dụ trong một doanh nghiệp nhỏ: ■ Bạn hiện đang ở đâu? – “Tôi đang điều hành một doanh nghiệp có lãi, nhưng tôi không vui vì không đạt được mức lợi nhuận xứng đáng với công sức mình đã bỏ ra.” ■ Bạn dự định hướng đến đâu? – “Do đó, tôi muốn tăng gâp đôi lợi nhuận trong năm năm tới.” ■ Bạn đến đó bằng cách nào? – “Tôi sẽ bát đâu tuyển dụng một giám đốc tiếp thị để phát triển trang web và hoạt động thương mại điện tử của công ty.” Tâm trí không nhận ra được những điều mang tính phủ định (“Đừng”), nó chỉ nghe thấy “Đánh bóng xuống hồ” thôi. |
Một số ý tưởng để thay đổi niềm tin tiêu cựu hạn hẹp thành tích cực:
■ Tôi hiện đang có những nguồn lực nào?
■ Động lực hành động của tôi là tiếp cận hay tránh né?
■ Tôi có thề học hỏi được gì từ ý kiến phản hồi, cả tiêu cực lẫn tích cực?
■ Tôi cảm thấy như thế nào về những thay đổi mà tôi muốn xảy ra?
■ Tôi sẽ sử dụng ngôn ngữ nào (nói to lên, nói thầm trong suy nghĩ hay thề hiện bằng cử chỉ) khi cân nhắc các lựa chọn của mình?
■ Liệu tôi có thề sử dụng kỹ thuật “điều chỉnh góc nhìn” đề chia một ý tưởng lớn thành các bước nhỏ dễ quản hơn? Ví dụ, bước đầu tiên trong dự định “Tôi muốn chèo thuyền vòng quanh thế giới” có thề sẽ là “Tôi nên học bơi và tìm hiểu xem liệu mình có thật sự thích chèo thuyền không”.
Phía sau mục tiêu SMART chính là tôi muốn điều gì?
Nguyên tắc xây dựng mục tiêu SMART: Cụ thề (Specific), Có thề đo lường được (Measurable), Có thề đạt được (Achievable), Có tính thực tiễn (Realistic), và Kịp thời (Timely). Thì lời tuyên bố “Tôi muốn giám 3 ký trong tám tuần” đã đáp ứng được các yêu cầu của tiêu chuẩn này.
Giữ thái độ tích cực và nói ra những điều bạn muốn thay vì những điều không muốn cũng là một thử thách lớn. Nói rằng “Tôi không thích công việc, chiếc xe, căn hộ hay bât cứ cái gì của tôi” sẽ dễ dàng hơn nhiều so với việc chỉ ra những điều bạn muốn.
Mô tả cuộc sống của bạn trong 5 năm tới. Giả sử đó là thời điềm bạn đã đạt được các mục tiêu mình đề ra và hãy chú ý đến sự khác biệt:
■ Bạn nhìn thây gì?
■ Bạn nghe thây những âm thanh gì?
■ Bạn có thề ngửi và nếm trái mùi vị gì?
■ Bạn cám thấy như thế nào khi ở tương lai cùng với những mục tiêu được hoàn thành?
■ Nếu bạn có thề vẽ ra được viễn cảnh về tương lai ấy, bức tranh sẽ trông như thế nào? Điều gì sẽ xảy ra nếu bạn nỗ lực biến mục tiêu thành hiện thực vào lúc này?
Mô tả về một ngày hoàn hảo của bạn trong tương lai
Kỹ thuật mường tượng sáng tạo này sẽ giúp bạn nhận thấy rõ bạn mong muốn điều gì về lâu dài, và đặt ra những kế hoạch cho tương lai. Bạn sử dụng tất cả các giác quan của mình đề hình dung. Hình ảnh mường tượng càng chi tiết thì mong muốn càng có khả năng biến thành hiện thực.
■ Bạn ở đâu?
■ Bạn đang ở với ai?
■ Bạn đang làm gì?
■ Lúc này bạn có thề làm được những gì mà bạn không thề làm trước đó?
■ Những niềm tin và giá trị nào của bạn đã thay đổi?
■ Hiện giờ bạn là ai?
Tiến trình dẫn đến hành động trong NLP
Mô hình (quy trình hoặc ý tưởng) NLP này giúp bạn chuẩn bị và đưa ra hành động có ý nghĩa. Ví dụ, tôi đã cố gắng phác thảo ra ý tưởng về việc chuyền từ trạng thái rầu rĩ (không mong muốn) sang trạng thái hạnh phúc (mong muốn). Những gì tôi cần làm là biến nó thành hiện thực? Vậy tôi có thề thu hút những nguồn lực hỗ trợ nào? Có thề từ Internet, sách báo, từ bạn bè, từ người nào đó có kỹ năng liên quan, từ nhân vật hư cấu trong phim ảnh, nhân vật có thật trong lịch sử, v.v.
Luôn nhớ rằng “Chúng ta có tất cá mọi nguồn lực cân thiết để tạo ra sự thay đổi” (ý tưởng 3).
Bên cạnh đó, tôi cần phải linh hoạt đến mức nào?
Tôi nên loại bỏ những niềm tin hạn hẹp, tiêu cực nào?
Các giác quan sẽ giúp tôi nhận biết điều gì – ví dụ, nếu tôi thử nghiệm ý tưởng của mình với người có quan điềm mà tôi đánh giá cao, tôi nghĩ họ sẽ phản ứng như thế nào?
Và cuối cùng, câu chuyện vé Gandhi…
Ý nghĩa của câu chuyện này là nói thì lúc nào cũng dễ dàng, nhưng thật sự làm được một điều gì đó, thật sự quyết định thay đổi cách sống của mình và/hoặc tạo nên sự khác biệt cho người khác lại chẳng dễ chút nào, nhưng tôi hy vọng cuốn sách này sẽ mang đến bạn nhiều điều thú vị và giúp cho hành trình cuộc sống của bạn trở nên dễ dàng hơn.
Tải file note highlight bảnđọc của tmkhang
Tư duy chống thiếu – Anti-deficit thinking
4 loại vốn: Vốn kinh tế, vốn văn hóa, vốn xã hội và vốn con người
Những câu hỏi để bạn tự phân tích và tìm hiểu bản thân trong quyển Nghĩ Giàu Làm Giàu -Think And Grow Rich Tác giả: Napoleon Hill | Việt Khương dịch
Có 31 nguyên nhân chính dẫn đến thất bại và mười ba nguyên tắc chính (lần lượt trình bày qua mỗi chương) giúp con người có thể tích luỹ được những gia tài lớn.
Là những gạch đầu dòng và hướng dẫn cụ thể về sự giàu có không chỉ là tiền bạc. “Hãy luôn nhớ rằng sự giàu có thực sự không được đo bằng những gì bạn đang có mà bằng những gì bạn mong muốn trở thành”.